02 Απριλίου 2011

Πόσο πιθανή είναι η εκδήλωση τσουνάμι στη Μεσόγειο;

http://www.tvxs.gr/sites/default/files/imagecache/scale_span8/images/story/tsunamiinjapan.jpgΟ σεισμός και το τσουνάμι της Ιαπωνίας αναζωπύρωσαν τη συζήτηση ειδικών και μη σχετικά με το ενδεχόμενο ανάπτυξης φαινομένων τσουνάμι στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, αλλά και στις μεγάλες ελληνικές ακτογραμμές. Πάντως, η ιστορία έρχεται να μας προειδοποιήσει πως μια παρόμοια φυσική καταστροφή στην περιοχή μας δεν αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας...

Το πιο πρόσφατο σοβαρό παράδειγμα είναι ο σεισμός μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στις 9 Ιουλίου 1956, που ταρακούνησε τις Κυκλάδες. Ακολούθησε το τσουνάμι της Αμοργού, το μεγαλύτερο που έχει πλήξει την Ελλάδα τον τελευταίο αιώνα, προκαλώντας 53 θανάτους και σημαντικές ζημιές, ιδιαίτερα στη Σαντορίνη, πλήττοντας τις ακτές των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, της Κρήτης και της Μικράς Ασίας. Κατά τον Κώστα Συνολάκη, καθηγητή Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου της Κρήτης και διευθυντή του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, η ανατολική Μεσόγειος μπορεί να αναμένει – κατά μέσο όρο – «2 με 3 καταστροφικά τσουνάμι στο μέγεθος εκείνου της Αμοργού ανά αιώνα».

Στη διάρκεια των αιώνων, ωστόσο, η Ελλάδα και η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου έχει πληγεί από περισσότερο καταστροφικά τσουνάμι. Ένα από αυτά, ήταν εκείνο της 21ης Ιουλίου του 365, όταν ισχυρός σεισμός και τσουνάμι με επίκεντρο την Κρήτη ισοπέδωσε πόλεις και έπνιξε χιλιάδες ανθρώπους από το Δέλτα του Νείλου έως τις ακτές του Ντουμπρόβνικ στην Κροατία.

Περίπου 900 χρόνια αργότερα, στις 8 Αυγούστου του 1303, σεισμός και τσουνάμι που θεωρείται ότι ξεκίνησαν από περιοχή κοντά της Ρόδου, προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές και στέρησαν ανθρώπινες ζωές από την Κρήτη μέχρι και το Κάιρο.

Μεγάλη ήταν και η καταστροφή που προκάλεσε το τσουνάμι της 23ης Αυγούστου 1817 στη Βοστίτσα (τότε όνομα του Αιγίου). Ανταποκριτής της γαλλικής εφημερίδας Journal des Debats περιέγραφε από την Πάτρα λίγο μόλις καιρό μετά την καταστροφή:

«Μια σοδειά εξαιρετικής αφθονίας ικανοποίησε τις ευχές των κατοίκων του Μοριά (Πελοπόννησος) και η πανώλη είχε από καιρό σταματήσει να ρημάζει, όταν μια νέα κακοτυχία ήρθε να αφανίσει.

Στις 23 Αυγούστου, γύρω στις 08:00 το πρωί, ακούστηκε κοντά στη Βοστίτσα μια ισχυρή έκρηξη παρόμοια με την εκπυρσοκρότηση κανονιού. Σχεδόν αμέσως, ακολούθησε μια βίαιη ταραχή της γης, που διήρκεσε περίπου 1,5 λεπτό.

Την ίδια στιγμή, η θάλασσα αποτραβήχτηκε σε μεγάλη απόσταση, αφήνοντας τα σκάφη που βρίσκονταν στο λιμάνι στην ξηρά. Έπειτα, επέστρεψε με μένος, ανέβηκε στα 4,5 μέτρα πάνω από το κανονικό της επίπεδο και κάλυψε με τα κύματά της μια έκταση γης σχεδόν 30 μέτρων. Στη συνέχεια, ξαναγύρισε στο κανονικό της επίπεδο.

Αλλά το ακρωτήρι, που σχημάτιζε μέρος του λιμανιού της Βοστίτσας και βρισκόταν κοντά στο ποτάμι με το όνομα Γαϊδουροπνιέτι (πιθανότατα ο σημερινός Σελινούντας ποταμός), βυθίστηκε στη θάλασσα, που στο σημείο εκείνο ήταν πολύ βαθιά.

Η πόλη, που αποτελούνταν από 800 σπίτια και ορισμένα δημόσια κτίρια, ένα τζαμί και αρκετές εκκλησίες, σχεδόν καταστράφηκε ολοσχερώς και 65 κάτοικοι βρήκαν το θάνατο στα συντρίμμια. Τα χωριά Μούρλα, Τεμένη, Δημητρόπουλο και Λουμάνι, κοντά στη Βοστίτσα, σχεδόν καταστράφηκαν. Στη διάρκεια 8 ημερών, αναταράξεις λιγότερο βίαιες αλλά πολύ συχνές συνεχίστηκαν. Ακόμη μπορούμε να δούμε, σε απόσταση 2,5 περίπου χιλιομέτρων από τη Βοστίτσα μια τεράστια έκταση γης καλυμμένη με κιτρινωπό νερό και βαθιά αυλακωμένη».


tvxs