26 Μαρτίου 2012

Φορολογικές ανατροπές χωρίς «παζάρια»

Μόνο τη μείωση-bonus του ΦΠΑ για συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες, εφόσον αποδειχθεί ότι θα συμβάλει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, και με λιγότερη προθυμία τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, δέχεται να συζητήσει η τρόικα, η οποία ταυτόχρονα επιμένει στην υλοποίηση όλων των σκληρών φορολογικών μέτρων για αύξηση της επιβάρυνσης σε εισοδήματα και ακίνητα που έχουν σκιαγραφηθεί με το νέο μνημόνιο.






Μόνο τη μείωση-bonus του ΦΠΑ για συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες, εφόσον αποδειχθεί ότι θα συμβάλει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, και με λιγότερη προθυμία τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, δέχεται να συζητήσει η τρόικα, η οποία ταυτόχρονα επιμένει στην υλοποίηση όλων των σκληρών φορολογικών μέτρων για αύξηση της επιβάρυνσης σε εισοδήματα και ακίνητα που έχουν σκιαγραφηθεί με το νέο μνημόνιο.
Η εμμονή των ξένων ελεγκτών στη δρομολόγηση των συγκεκριμένων μέτρων, εντός της προεκλογικής περιόδου, προκαλεί νευρική κρίση στα κόμματα της συγκυβέρνησης, προκαλώντας ήδη την αποχώρηση της Ν.Δ. από το διάλογο για την πολλοστή αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος. Ο διάλογος για το εθνικό φορολογικό σύστημα πρόκειται να ξεκινήσει εντός της εβδομάδας -με ένα μήνα καθυστέρηση από την προθεσμία που έθεσε το μνημόνιο- και θα καταλήξει στη σύνταξη νομοσχεδίου το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή μέχρι τον Ιούνιο.
Από το διάλογο αποχώρησε η Ν.Δ., με αφορμή την ένταξη στα τεκμήρια των αυθαιρέτων χώρων των ακινήτων (πατάρια, υπόγεια και σοφίτες) που νομιμοποιήθηκαν. Ο αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομικών της Ν.Δ., Γιάννης Βρούτσης, κατηγορεί το υπουργείο Οικονομικών πως «με όχημα τα ακίνητα, επιβάλλει ένα νέο χαράτσι, με το οποίο η Ν.Δ. διαφωνεί» και προσθέτει πως «η απόφαση αυτή, που ελήφθη εν αγνοία μας -η τελευταία που πήρε ο κ. Βενιζέλος πριν εγκαταλείψει το υπουργείο- ναρκοθετεί το διάλογο για ένα νέο φορολογικό σύστημα». Ανακοινώνει επίσης πως η Ν.Δ. πλέον αποχωρεί από το διάλογο, «τον οποίο το ΠΑΣΟΚ έχει μετατρέψει σε απόπειρα εμπαιγμού, καθώς έως σήμερα δεν έχει καταθέσει καμία απολύτως πρόταση, διάλογο που δεν έχει κανένα νόημα να συνεχίσουμε».
Δεδομένου ότι ο διάλογος για τις αλλαγές στη φορολογία θα πραγματοποιηθεί σε προεκλογική περίοδο, το πλαίσιό του θα είναι εντελώς διαφορετικό με τα μέτρα που θα ληφθούν μετά τις εκλογές.
Τρόικα: Ισχύουν όσα έχουμε συνυπογράψει
Η τρόικα δεν διαφωνεί επί της αρχής για την παροχή bonus σε όσους πραγματοποιούν αγορές με πιστωτικές κάρτες, αλλά απορρίπτει φορολογικές ελαφρύνσεις που είχαν προδιαγράψει το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. στις πρώτες διερευνητικές διαδικασίες του εθνικού διαλόγου.
Η χρήση των πιστωτικών καρτών όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες με προηγμένα φορολογικά συστήματα, διευκολύνει την πάταξη της φοροδιαφυγής, καθώς όλες οι συναλλαγές καταγράφονται και διασταυρώνονται και είναι εύκολο να εντοπιστούν τυχόν παραβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό συζητεί τη μείωση του ΦΠΑ από το 23% κατά μία έως τρεις μονάδες, σε όσους αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες με τη χρήση πιστωτικών καρτών, που θα αποτελέσει κίνητρο για τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν «πλαστικό χρήμα» και να συμβάλουν στην πάταξη της φοροδιαφυγής.
Προκειμένου να διασφαλιστεί 100% η απόδοση του ΦΠΑ, υπάρχει και η σκέψη για άμεση παρακράτηση του ΦΠΑ, ταυτόχρονα με την πραγματοποίηση της συναλλαγής. Για να εφαρμοστεί όμως το συγκεκριμένο σχέδιο απαιτείται ηλεκτρονική υποδομή, αφενός στη ΓΓΠΣ, αφετέρου σε όλα τα καταστήματα.
Σε ό,τι αφορά τη φορολογία των επιχειρήσεων, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. είχαν συμφωνήσει στα τέλη του Φεβρουαρίου για φορολόγηση των επιχειρηματικών κερδών με συντελεστή 15% και των μερισμάτων με συντελεστή επίσης 15% αυτοτελώς, όπως επίσης και την αυτοτελή φορολόγηση με 20% των ενοικίων, αλλά απομένει η έγκριση της τρόικας, η οποία περιμένει πλήρη αξιολόγηση για τις απώλειες εσόδων, αλλά και τον τρόπο αναπλήρωσής τους.
Για τα υπόλοιπα μέτρα η τρόικα δεν είναι διατεθειμένη να προβεί σε οποιαδήποτε υπαναχώρηση. Σε όλες τις αλλαγές που θα περιέχει η νέα φορολογική μεταρρύθμιση, θα ισχύει η αρχή του ισοδύναμου αποτελέσματος. Δηλαδή τα έσοδα που χάνονται από μείωση φορολογικών συντελεστών, π.χ. στο εισόδημα, θα αναπληρώνονται με έσοδα από άλλη πηγή με αύξηση της φορολογίας.
Ισως και φόρος από το πρώτο ευρώ
Η φορολογία εισοδήματος θα καταστεί ακόμα επαχθέστερη για τα εισοδήματα του 2012, που θα φορολογηθούν το 2013, καθώς έχουν προσυμφωνηθεί με την τρόικα και έχουν αποτυπωθεί στο δεύτερο μνημόνιο, που συνυπέγραψαν ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. τον περασμένο Φεβρουάριο νέα επώδυνα μέτρα.
Ειδικότερα, οι κατευθυντήριες γραμμές της τρόικας για το περιεχόμενο της φορολογικής μεταρρύθμισης του ερχόμενου Ιουνίου, σε ό,τι αφορά το εισόδημα προβλέπουν:
1. Απλούστευση της φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. Περιλαμβάνει τη νέα μείωση ή κατάργηση του αφορολόγητου ορίου των 5.000 ευρώ, που ισχύει σήμερα, καθώς και αλλαγές στα κλιμάκια εισοδήματος και στους συντελεστές της φορολογικής κλίμακας. Απώτερος στόχος είναι να μη χαθούν έσοδα, από τη μείωση των εισοδημάτων, που επιφέρουν οι ρυθμίσεις στα εργασιακά, δηλαδή να εξακολουθήσουν να πληρώνουν φόρο και όσοι θα αμείβονται με 400 ευρώ. Επίσης θα αυξηθούν οι συντελεστές για τα εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ, οι οποίοι πλέον θα θεωρούνται υψηλόμισθοι.
2. Η κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει στο εισόδημα. Με τον προηγούμενο φορολογικό νόμο έχουν μειωθεί σημαντικά οι φοροαπαλλαγές από το εισόδημα, καθώς περιορίστηκε στο 10% η έκπτωση από το εισόδημα, ενώ τώρα θα επαναξιολογηθούν με την προοπτική να καταργηθούν εντελώς, με συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά ο φόρος εισοδήματος, που θα βαρύνει τα φυσικά πρόσωπα.
3. Η ενιαία φορολογική μεταχείριση για το ατομικό εισόδημα από κεφάλαιο. Πρόκειται για την προσθήκη στο εισόδημα και τη φορολογία με την κλίμακα όλων των εισοδημάτων, που προέρχονται από άλλες πηγές πλην εργασίας, όπως, για παράδειγμα, των τόκων των καταθέσεων. Σήμερα οι τόκοι φορολογούνται αυτοτελώς με 10% και αν προστεθούν στο εισόδημα η φορολογία τους μπορεί να φτάσει μέχρι και το 45%.
4. Η κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ, που ισχύουν για τα νησιά του Αιγαίου που βρίσκονται στην παραμεθόριο.
Ακίνητα: Αντικειμενικές αξίες και ενοποίηση φόρων
Η αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των αγοραίων τιμών από τον προσεχή Ιούνιο, όπως προβλέπει το μνημόνιο, ο περιορισμός των φοροαπαλλαγών για την απόκτηση πρώτης κατοικίας και η ενοποίηση ορισμένων φόρων κατοχής είναι οι βασικοί άξονες των αλλαγών στη φορολογία κεφαλαίου.
Οπως έχει γράψει η «Ν», το υπουργείο Οικονομικών προχωρεί το σχέδιο για την ενοποίηση σε πρώτη φάση σε ένα φόρο, του Εκτάκτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών, που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας. Ο νέος φόρος θα αποδίδει στα δημόσια Ταμεία τουλάχιστον το ποσό των 2,3 δισ. ευρώ που εισπράττει σήμερα το Δημόσιο, καθώς από το ΕΕΤΗΔΕ τα έσοδα φθάνουν το 1,7 δισ. ευρώ το χρόνο και από το ΦΑΠ τα έσοδα υπολογίζονται σε 600 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ταυτόχρονα, προωθείται σχέδιο φορολόγησης της κατοχής αγροτεμαχίων, που κατέχει πάνω από το 90% των φορολογουμένων, είτε εντασσόμενα στο νέο ενιαίο φόρο κατοχής είτε φορολογούμενα αυτοτελώς.
Σε ό,τι αφορά τη φορολογία των μεταβιβάσεων, οι «αλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου», που προβλέπει το μνημόνιο, σημαίνει επανεξέταση όλων των αφορολόγητων ορίων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, αλλά και των κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
Πρόκειται για την πρόταση που είχε υποβάλει η τρόικα τον περασμένο Μάιο κατά τη συγγραφή του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και την επαναφέρει τώρα και εφόσον τελικά εφαρμοστεί θα καταστήσει ακόμα πιο δύσκολη την απόκτηση στέγης για νέα ζευγάρια, που αποτελούν σήμερα τη μοναδική κατηγορία μεταβιβάσεων που καταγράφεται στην κτηματαγορά και βέβαια σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Μεταξύ των αλλαγών που συζητούνται είναι η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου και η πληρωμή ολόκληρου του φόρου μεταβίβασης, για όσους έχουν εισόδημα από ένα ορισμένο ύψος και πάνω (π.χ. 50.000 ή 60.000 ευρώ), κατά μέσο όρο στην προηγούμενη τριετία ή πενταετία ή και η πλήρης κατάργηση του αφορολόγητου ορίου, ώστε να πληρώνεται φόρος από όλους. Σήμερα το αφορολόγητο όριο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας είναι:
- 200.000 ευρώ, αντικειμενικής αξίας για τον άγαμο.
- 250.000 ευρώ για τον έγγαμο, ποσό το οποίο προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα. Στο ίδιο πλαίσιο περιορίζονται ή καταργούνται τα αφορολόγητα όρια για δωρεές, γονικές παροχές και δωρεές.
Το κόστος των αλλαγών στη φορολογία κεφαλαίου, για τους φορολογούμενους θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της αύξησης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.
ΤτΕ: Μόνο δύο φόροι στα ακίνητα
Η ΤτΕ συστήνει τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των ακινήτων προκειμένου να αντισταθμιστεί η επίπτωση από την επικείμενη αύξηση των αντικειμενικών αξιών.
Η υπερφορολόγηση των ακινήτων την τελευταία τριετία έχει επιτείνει την ύφεση στην κτηματαγορά, τονίζει ο διοικητής της ΤτΕ, Γιώργος Προβόπουλος, στην ετήσια έκθεσή του για τη νομισματική πολιτική και προσθέτει ότι οι συνεχείς εξαγγελίες μέτρων φορολόγησης δημιουργεί αβεβαιότητα ως προς το φορολογικό καθεστώς των ακινήτων.
Ταυτόχρονα η ΤτΕ προτείνει την κατάργηση των (περισσότερων από 20) φόρων και τελών που βαρύνουν σήμερα τα ακίνητα και την υποκατάστασή τους, από δύο μόνο φόρους. Ενας που θα επιβάλλεται στην κατοχή ακινήτων και ένας που θα επιβάλλεται στις μεταβιβάσεις.
Ακόμη η ΤτΕ συστήνει τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των ακινήτων προκειμένου να αντισταθμιστεί η επίπτωση από την επικείμενη αύξηση των αντικειμενικών αξιών.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr