Αναρτήθηκε το μεσημέρι στο ηλεκτρονικό σύστημα εσωτερικής διανομής της Βουλής το σχέδιο νόμου «Έλεγχος των Οικονομικών των πολιτικών κομμάτων και των αιρετών αντιπροσώπων Βουλής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».
Το νομοσχέδιο υπογράφεται από τους υπουργούς Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, Εσωτερικών Αργύρη Ντινόπουλο και τον υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χαράλαμπο Αθανασίου και περιλαμβάνει μείωση της κρατικής χρηματοδότησης με δεδομένο το γεγονός ότι «στην Ελλάδα η υψηλή κρατική χρηματοδότηση είχε ως αποτέλεσμα να οδηγήσει σε εξάρτηση των περισσοτέρων κομμάτων από το δημόσιο», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση. Με τις προωθούμενες διατάξεις καταργούνται και τα ανώνυμα κουπόνια που διατίθενται από τα κόμματα.
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του νομοσχεδίου έπαιξαν οι συστάσεις της Επιτροπής Greco (Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς) του Συμβουλίου της Ευρώπης, συστάσεις που έγιναν έπειτα από εκτεταμένη έρευνα στην Ελλάδα το 2009.
Ως προς την κρατική χρηματοδότηση, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι η τακτική κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των συνασπισμών κομμάτων μειώνεται από 1,02 τοις χιλίοις των τακτικών εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού του αντίστοιχου οικονομικού έτους σε 0,5 τοις χιλίοις των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου κρατικού απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους για λόγους δημοσιονομικής προσαρμογής. Επιπλέον, το ποσοστό υπολογίζεται στο εξής επί τη βάσει υπαρκτών και όχι πιθανολογούμενων οικονομικών μεγεθών.
Η εκλογική κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των συνασπισμών μειώνεται από ποσοστό 0,22 τοις χιλίοις των τακτικών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού του αντίστοιχου οικονομικού έτους σε ποσοστό 0,08 τοις χιλίοις των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου κρατικού απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους για λόγους δημοσιονομικής προσαρμογής.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη διαφάνεια και η νομιμότητα των συναλλαγών μεταξύ ιδιωτών και πολιτικών κομμάτων- συνασπισμών κομμάτων, όλα τα έσοδα και οι δαπάνες του καθενός εκ των τελευταίων διακινούνται μέσω ενός έως τριών τραπεζικών λογαριασμών που τηρούνται σε τρία πιστωτικά ιδρύματα της επιλογής τους. Επίσης καταργούνται πλέον όλα τα ανώνυμα κουπόνια που διατίθενται από τα κόμματα.
Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου έχουν ως εξής:
- Η τακτική κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, από 1,02 τοις χιλίοις των τακτικών εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού, διαμορφώνεται σε 0,05 τοις χιλίοις των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου κρατικού απολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους.
- Η εκλογική κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων μειώνεται από 0,022 τοις χιλίοις των τακτικών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού του αντίστοιχου οικονομικού έτους, σε 0,008 τοις χιλίοις των καθαρών εσόδων του προηγούμενου έτους.
- Στην παράγραφο που αφορά την κρατική χρηματοδότηση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς αναφέρεται ότι «μειώνεται από ποσοστό 0,1 τοις χιλίοις των τακτικών εσόδων του Κρατικού προϋπολογισμού σε ποσοστό 0,1 τοις χιλίοις των πραγματοποιηθέντων καθαρών εσόδων του ετήσιου κρατικού απολογισμού του προηγούμενου έτους»!
- Το χρηματικό ποσό που δίδεται στο κόμμα ή το συνασπισμό από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ως ιδιωτική χρηματοδότηση εκπίπτει ολόκληρο από το φορολογητέο εισόδημα στην δήλωση της περιουσιακής κατάστασης του χρηματοδότη, προκειμένου να δοθεί κίνητρο στους ιδιώτες να τηρήσουν τους κανόνες διαφάνειας και ελέγχου που εισάγει ο παρών νόμος
- Καταργούνται τα ανώνυμα κουπόνια που διατίθενται από τα κόμματα με τρόπο ανεξέλεγκτο που αφήνει υπόνοιες για παράνομο χρηματισμό και πελατειακές συναλλαγές ιδιωτών-χρηματοδοτών με τα πολιτικά κόμματα και τους συνασπισμούς κομμάτων… Καθίσταται υποχρεωτική στο εξής η αναγραφή στο σώμα του κουπονιού του ονοματεπωνύμου και του ΑΦΜ ή του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας του αγοραστή-χρηματοδότη.
- Απαγορεύεται η χρηματοδότηση προς πολιτικά κόμματα από φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια και από νομικά πρόσωπα που δεν έχουν την έδρα τους στην ελληνική επικράτεια.
- Απαγορεύεται η χορήγηση δανείων από τις τράπεζες προς δικαιούχους κρατικής χρηματοδότησης με εγγύηση την κρατική χρηματοδότηση πέραν του τρέχοντος οικονομικού έτους. Με τη διάταξη επιδιώκεται να καταπολεμηθεί το φαινόμενο του σημερινού άκρατου δανεισμού των κομμάτων με εγγύηση την κρατική χρηματοδότηση. Το επιβαρυντικό στοιχείο της υπάρχουσας κατάστασης είναι ότι τα κεφάλαια για την αποπληρωμή αυτών των δανείων δεν είναι υπαρκτά, αλλά πιθανολογούμενα, με βάση τις επόμενες κρατικές χρηματοδοτήσεις στις οποίες προσβλέπουν.
- Το όριο χρηματοδότησης κόμματος από το ίδιο πρόσωπο κατά την διάρκεια του ίδιου έτους αυξάνεται από 15.000 ευρώ σε 20.000 ευρώ.
- Τα κόμματα υποχρεούνται να τηρούν λογιστικά βιβλία Γ’ και όχι Β’ κατηγορίας στην έδρα τους.
- Απαγορεύεται η χορήγηση εισιτηρίων μετακίνησης ετεροδημοτών από πολιτικά κόμματα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, προκειμένου να εξαλειφθεί το φαινόμενο εξαγοράς ψήφων, κατά το οποίο μέρος του εκλογικού σώματος δωροδοκείται για να στηρίξει ένα συγκεκριμένο κόμμα.
- Τίθεται απαγόρευση της διαφοροποίησης στην τιμολόγηση των εξόδων και στην παροχή έκπτωσης από τις επιχειρήσεις Τύπου μεταξύ κομμάτων. Ειδικότερα, επιδιώκεται να αρθεί η οικονομική εξάρτηση μεταξύ κομμάτων και επιχειρήσεων Τύπου.
Προβληματισμό προκαλεί η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 18, σύμφωνα με την οποία «απαγορεύεται η παρουσίαση δια των ραδιοφώνων και των τηλεοπτικών σταθμών του περιεχομένου των καταγγελιών που δεν αφορούν την προεκλογική δραστηριότητα κομμάτων και συνασπισμών κομμάτων, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου επισύροντας κυρώσεις γα τους παραβάτες».
Στόχος της διάταξης είναι να προφυλαχθεί το εκλογικό σώμα από κακόβουλες προθέσεις δι’ αποκάλυψης πληροφοριών που νοθεύουν τον προεκλογικό ανταγωνισμό μεταξύ υποψηφίων κομμάτων και προσώπων και δύναται να επηρεάσουν την πρόθεση ψήφου με τρόπο αθέμιτο.
Ωστόσο, η γενική διατύπωση ενδεχομένως να μετατρέψει τη διάταξη σε όπλο κατά της ελευθεροτυπίας.