Το ενδεχόμενο η χώρα να αντιμετωπίσει ένα πρωτοφανές κύμα εισροής από χώρες της Εγγύς Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής είναι ορατό.
Είναι ενδεικτικό ότι οι συλλήψεις (και μόνον) παρανόμως εισελθόντων από τα θαλάσσια σύνορα, μέσω της γείτονος, εκτινάχθηκαν κατά 138,82% το πρώτο εξάμηνο του 2014, σε σχέση με το αντίστοιχο του 2013, ενώ τον Ιούλιο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2013 η αύξηση ξεπέρασε το 170%.
Σε κυβερνητικό επίπεδο, το κλίμα προβληματισμού και ανησυχίας για περαιτέρω αύξηση των μεταναστευτικών ροών αποτυπώνεται έντονα, λόγω των σύνθετων και απρόβλεπτων εξελίξεων σε μια ευρύτατη γεωγραφική περιοχή, ενδυναμώνοντας τις πιέσεις προς την Ε.Ε. για πιο ενεργή στήριξή της σε οικονομικούς πόρους και υλικοτεχνική υποδομή.
«Τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ε.Ε.», διαμηνύεται όσο ποτέ εμφατικά, επιχείρημα που πριμοδοτεί το ενδεχόμενο η ανάληψη του χαρτοφυλακίου της Ε.Ε. περί το μεταναστευτικό να ανατεθεί στον Δημήτρη Αβραμόπουλο.
Ποια είναι η στρατηγική της Αθήνας
Υστερα από ένα έτος, κατά τη διάρκεια του οποίου τα περιστατικά παράνομης εισόδου στην Ελλάδα εμφάνιζαν πτωτική πορεία, η τάση έχει ανατραπεί. Συνιστά πλέον καθημερινότητα για το Μαξίμου το δελτίο για τις νέες επιχειρήσεις του Λιμενικού και των συνοριοφυλάκων και για νέες συλλήψεις μεταναστών. Μαζί και η αγωνία για ένα δυστύχημα που θα μπορούσε να πυροδοτήσει τη γνωστή διαπάλη στο εσωτερικό της χώρας.
Στο πρωθυπουργικό γραφείο δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την εκρηκτική κατάσταση που επικρατεί σε Συρία και Λιβύη, για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η συνέχιση της αντιπαράθεσης στη Γάζα, για την ένταση στο Ιράκ. Από την άλλη, για πρώτη ίσως φορά, μοιάζει να αναπτύσσεται ένα συγκροτημένο σχέδιο αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών και διαχείρισης του μεγάλου αριθμού μεταναστών που έχουν συγκεντρωθεί στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων πολλών ετών. «Το κλίμα έχει πλέον αλλάξει, η Ελλάδα δεν βρίσκεται απολογούμενη, οι μεγάλοι ακόμη και του Βορρά αντιλαμβάνονται το πρόβλημα», σημειώνει στην «Κ» κορυφαίο στέλεχος του πρωθυπουργικού επιτελείου αναπτύσσοντας και την εφεξής στρατηγική της Αθήνας, σε συνεννόηση με την Ιταλία και τις υπόλοιπες χώρες που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες προκλήσεις.
Εκτόνωση προς Ευρώπη
Οι τελευταίες μεταναστευτικές ροές οφείλονται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στην κρίση που σοβεί στην ανατολική Μεσόγειο και άρα εμπίπτουν, πιθανότατα, στις προβλέψεις για τη χορήγηση ασύλου. Με άλλα λόγια, η προσπάθεια της ελληνικής πλευράς, μετά την αναγνώριση της εθνικότητας των μεταναστών, είναι να επιταχυνθεί η διαδικασία χορήγησης ασύλου και εν συνεχεία, με τη χορήγηση ταξιδιωτικών εγγράφων, να υπάρξει διανομή των μεταναστών και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., ανάλογα με το μέγεθος καθεμιάς. «Δεν είναι δυνατόν η χειμαζόμενη Ελλάδα, με μόλις το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, να καλείται να σηκώσει μόνη αυτό το βάρος», σημειώνει κυβερνητική πηγή, εκτιμώντας ότι πλέον υπάρχει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο η κατανόηση για την προώθηση της ρύθμισης.
Το πρόβλημα εντοπίζεται, ωστόσο, στους μετανάστες που ήδη βρίσκονται στη χώρα και, πρακτικά, είναι εγκλωβισμένοι εδώ λόγω και των προβλέψεων του Δουβλίνου ΙΙ. Η Αθήνα δεν προτίθεται να αμφισβητήσει το «Δουβλίνο», ούτε βέβαια και να χορηγήσει αδιακρίτως ταξιδιωτικά έγγραφα σε μετανάστες που έχουν εισέλθει παρανόμως. Οπως εκτιμούν κυβερνητικές πηγές, από τους αλλοδαπούς που βρίσκονται σήμερα στη χώρα και οι οποίοι ανέρχονται σε περίπου ένα εκατομμύριο, ποσοστό κάτω από 7%-8% δικαιούνται ασύλου. Αυτοί, επίσης, θα αποκτήσουν ταξιδιωτικά έγγραφα για να μπορέσουν να κινηθούν εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οπως, όμως, καθίσταται σαφές η παραπάνω ρύθμιση αφορά ελάχιστο μέρος των παρανόμων μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα. Για τους υπολοίπους, η κυβέρνηση προσδοκά την ενίσχυση του σημερινού μηχανισμού, τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και διαχείρισης, αλλά και στο πρόσωπο του... κ. Δημ. Αβραμόπουλου που, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, θα αναλάβει το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο στη νέα Επιτροπή υπό τον κ. Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Οι τελικές συζητήσεις αναμένονται αύριο, Δευτέρα, κατά τη συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς με τον νέο πρόεδρο της Κομισιόν, σε τμήμα της οποίας δεν αποκλείεται να παρίσταται και ο υποψήφιος Ελληνας επίτροπος.
Το Μαξίμου εκτιμά, κι αυτός μοιάζει να είναι και ο πυρήνας της συμφωνίας που έγινε με τον κ. Αβραμόπουλο, ότι με το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο μπορεί πιο δραστήρια να θέσει τις προϋποθέσεις ανάπτυξης κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής που θα περιορίσει το βάρος, με όρους κοινωνικούς, οικονομικούς και πόρων, που σηκώνει η ελληνική πλευρά.
Πίεση για επαναπατρισμό
Η Αθήνα διεκδικεί μεγαλύτερη εμπλοκή της Ε.Ε. στις διαδικασίες χορήγησης ασύλου και διαχείρισης όσων το δικαιούνται, ενισχυμένη παρουσία -ακόμη και με δυνατότητα αποτροπής και όχι μόνον παρακολούθησης- της Frontex, αυστηροποίηση του δόγματος αποτροπής, αυξημένους πόρους για την καταγραφή, στέγαση, φροντίδα των μεταναστών. Κυρίως, όμως, θέλει να ενταθεί η πίεση των Βρυξελλών προς τις χώρες προέλευσης για τον επαναπατρισμό τους. Η οικονομικο-διπλωματική πίεση προς τις χώρες προέλευσης αναμένεται να ενταθεί, καθώς το μεταναστευτικό αποκτά χαρακτήρα κεντρικού ζητήματος στην Ε.Ε.
Τα αεροπλάνα, που ήδη απογειώνονται από το «Ελ. Βενιζέλος» με συνήθεις προορισμούς τη Λαχώρη του Πακιστάν και την Αίγυπτο, δεν είναι αρκετά, θεωρεί η ελληνική πλευρά, που θέλει να δει αυτές τις πτήσεις να πολλαπλασιάζονται.
ΓΙΩΡΓΟΣ Π. ΤΕΡΖΗΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ