Την υπονόμευση του δημόσιου πανεπιστημίου, λόγω της εμφάνισης των ιδιωτικών πανεπιστημίων, φοβούνται και προβάλλουν όλα τα κόμματα ανεξάρτητα από τη γενικότερη στάση, που κρατούν ή θα κρατήσουν το επόμενο διάστημα για το θέμα αυτό.
Λίγες ώρες μετά τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις από όλα τα κόμματα (σχεδόν στο σύνολο τους αρνητικές) με εξαίρεση το ΠΑΣΟΚ, που βάζει κάποιες προϋποθέσεις, αλλά σίγουρα όλοι περιμένουν να δουν τις αναλυτικές διατάξεις, που θα περιέχει το σχέδιο νόμου, το οποίο θα δοθεί σύντομα στη δημοσιότητα και θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Η κοινοποίηση του νομοσχεδίου θα δώσει μια καλύτερη εικόνα για τις προϋποθέσεις λειτουργίας αυτών των παραρτημάτων ξένων ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα και τότε θα κληθούν να ξαναπάρουν θέση και να καταθέσουν τις ενστάσεις τους ενώ η τελική «μάχη» θα δοθεί μέσα στον Ιανουάριο όταν κατά πάσα πιθανότητα θα προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Στις αντιδράσεις πρέπει ασφαλώς να προστεθούν και αυτές των φοιτητών, οι οποίοι έχουν εξαγγείλει ότι θα προχωρήσουν σε μαχητικές κινητοποιήσεις και μαζικές καταλήψεις στα πανεπιστήμια καθώς φοβούνται ότι η έλευση των ξένων ΑΕΙ θα υποβαθμίσει τα δικά τους πτυχία και επαγγελματικά δικαιώματα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα κόμματα εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στα δημόσια πανεπιστήμια και στη στήριξη που πρέπει να έχουν από την κυβέρνηση καθώς δεν εμπιστεύονται τις υποσχέσεις της ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι η πρώτη της προτεραιότητα.
Οι θέσεις των κομμάτων
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης σχολιάζοντας τις δηλώσεις της κυβέρνησης για τα Μη Κερδοσκοπικά-Μη Κρατικά Πανεπιστήμια δήλωσε ότι «αν ιδρυθεί ένα μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο στα πρότυπα των ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων με campus, με έρευνα, δεν θα μπούμε εμπόδιο διότι θέλουμε να είμαστε μία σύγχρονη χώρα» και έθεσε ως προτεραιότητα του ΠΑΣΟΚ την ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου, που αφορά σε εκατομμύρια Έλληνες και όχι μόνο τους λίγους και προειδοποίησε πως «εάν η Νέα Δημοκρατία φέρει κάτι, το οποίο υπονομεύει το δημόσιο και κάνει τα πτυχία εμπόριο μέσω μιας ιδιωτικής και κερδοσκοπικής αγοράς χωρίς κριτήρια, τότε θα είμαστε αρνητικοί».
Από την πλευρά του ο Στέφανος Παραστατίδης, υπεύθυνος τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ, μεταξύ άλλων υπογράμμισε ότι «η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποφάσισε να πορευθεί, σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα, χωρίς εθνικό διάλογο με τα υπόλοιπα κόμματα και να εκβιάσει συναινέσεις, προσχωρώντας σε επιμέρους θέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως για παράδειγμα η θέση μας για μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Μάλιστα, ο κ. Μητσοτάκης μάς κάλεσε να μετρηθούμε, δια αυτής της οδού που επέλεξε, ποιος είναι προοδευτικός και ποιος όχι. Εκτιμώ πως η απάντηση σε αυτό έχει ήδη δοθεί. Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτήν την ταχυδακτυλουργία της επικοινωνίας, υπάρχει μία απάντηση που δεν έχει δοθεί. Και είναι αυτή που ενδιαφέρει πραγματικά τη χώρα και τους πολίτες της: Ενισχύει αυτή η μεταρρύθμιση το δημόσιο πανεπιστήμιο; Αυτό είναι το κυρίαρχο ερώτημα και το ύψιστο κριτήριο με βάση το οποίο θα μετρηθούμε και θα κριθούμε όλοι στον δημόσιο διάλογο. Και αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να το αποφύγει ούτε ο κ. Μητσοτάκης ούτε ο κ. Πιερρακάκης. Διότι είναι ένα ερώτημα, που δεν το θέσαμε μονάχα εμείς. Το έθεσε η ίδια η κυβέρνηση. Αυτό είναι το κομβικό ερώτημα, στο οποίο θα κληθεί να απαντήσει η κυβέρνηση σε κάθε πτυχή αυτού του νομοσχεδίου. Αυτή είναι και η δική μας ευθύνη ως αντιπολίτευση: να περιγράψουμε όλες εκείνες τις μεγάλες αλλαγές, που χρειάζεται το δημόσιο πανεπιστήμιο για να γίνει ισχυρό, ανταγωνιστικό, διαφανές, αξιοκρατικό, δίκαιο, ένα πραγματικό όχημα ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας για τα παιδιά, που πραγματικά το χρειάζονται. Και σε αυτό το πλαίσιο θα επιμείνουμε, με συγκεκριμένες προτάσεις και αυστηρές απαιτήσεις προς την κυβέρνηση. Ραντεβού, λοιπόν, στο γήπεδο της πολιτικής.»
Ανακοίνωση ΣΥΡΙΖΑ
Ο κύριος Μητσοτάκης, μέσα στις εσωτερικές του δυσκολίες, επιχείρησε να ενώσει όλα τα νεοφιλελεύθερα κομμάτια του κόμματος του, μέσα από τις μεγαλόστομες εξαγγελίες για το “ελεύθερο” πανεπιστήμιο. Επικαλείται λόγους που δεν οδηγούν σε τέτοιες λύσεις.Τα παιδιά σπουδάζουν στο εξωτερικό και στα κολλέγια γιατί η ΝΔ τα έχει αφήσει έξω από τα δημόσια πανεπιστήμια. Δηλώνει πως θα υπάρξουν νέες συνεργασίες με τα δημόσια πανεπιστήμια, όταν ΔΕΝ χρειάζεται καμία επιπλέον αλλαγή στην υφιστάμενη νομοθεσία για κάτι τέτοιο και τα ελληνικά πανεπιστήμια ήδη έχουν αξιοζήλευτες συνεργασίες με ξένα πανεπιστήμια. Μιλάει για μη κερδοσκοπικά, ενώ όλοι γνωρίζουν ότι τα ιδρύματα αυτά θα χρειαστούν πολλά κέρδη για να αντιμετωπίσουν τα τρέχοντα έξοδα τους. Ανακοινώνει συνεχώς ότι επιδιώκει την ενίσχυση των δημοσίων πανεπιστημίων όταν η δίκη του κυβέρνηση τα έχει αφήσει στην τύχη τους με την ελάχιστη χρηματοδότηση και την ανυπαρξία νέων θέσεων καθηγητών. Είμαστε, λοιπόν, κατηγορηματικά αντίθετοι με την ίδρυση ιδιωτικών. “Ελεύθερο” πανεπιστήμιο για τον κύριο Μητσοτάκη, όμως, είναι το εξαρτώμενο, από τα ιδιωτικά συμφέροντα, πανεπιστήμιο, τα οποία άλλωστε θα το χρηματοδοτούν. “Ελεύθερο” πανεπιστήμιο, επίσης, για τον κύριο Μητσοτάκη σημαίνει ακριβό σε δίδακτρα πανεπιστήμιο.
“Ελεύθερο” πανεπιστήμιο για τον Πρωθυπουργό σημαίνει ταφόπλακα στο Δημόσιο, το οποίο χρόνια περιφρονεί και σκοπίμως υπονομεύει τόσο με τις νομοθετικές του πρωτοβουλίες, όσο και με τις απαξιωτικές αναφορές σ’ αυτό των στελεχών της Κυβέρνησης του.
“Ελεύθερο” πανεπιστήμιο, τέλος, για την Κυβέρνηση της ΝΔ είναι ένα πανεπιστήμιο θεμελιωμένο στα συντρίμμια του Συντάγματος το οποίο, κατά τα ειωθότα, κουρελιάζει και ερμηνεύει κατά το δοκούν.
Επί του πρακτέου, λοιπόν, αυτό που προοιωνίζει το “ελεύθερο” πανεπιστήμιο του κυρίου Μητσοτάκη, είναι ένα ακριβό, κατευθυνόμενο από την αγορά ίδρυμα, με πολύ αμφίβολη ποιότητα εκπαίδευσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι όσες νομικές αλχημείες και να απεργάζονται οι “άριστοι” της ΝΔ, δεν θα δεχτεί καμία προσπάθεια ισοπέδωσης της ισότιμης πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση και σταθερά θα υπερασπίζεται το δημόσιο χαρακτήρα και την αναβάθμισή της.
Η θέση του ΚΚΕ
Οι κυβερνητικές ανακοινώσεις για το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια συνιστούν πρόκληση και νέα επίθεση στα δικαιώματα της νεολαίας! Γιατί χτυπούν την αξία του πτυχίου, ενισχύουν την εμπορευματοποίηση της παιδείας, ενώ η πρόσβαση στην πανεπιστημιακή μόρφωση κρίνεται ακόμα περισσότερο από το “πορτοφόλι” κάθε οικογένειας. Είναι εκ του πονηρού η αναφορά της κυβέρνησης ότι με αυτό τον τρόπο, δήθεν, “καταργούνται τα τείχη” στην εκπαίδευση. Τα πραγματικά τείχη στην εκπαίδευση τα βρίσκουν μπροστά τους οι χιλιάδες νέοι και νέες που σπουδάζουν στα δημόσια πανεπιστήμια και βιώνουν καθημερινά την υποβάθμιση σπουδών και πτυχίων. Οι χιλιάδες μαθητές, μαθήτριες και οι οικογένειές τους, που κοπιάζουν και αγωνιούν, κάνοντας αμέτρητες οικονομικές θυσίες, για να εισαχθούν στα πανεπιστήμια. Το άδικο νομοσχέδιο που παρουσίασε η κυβέρνηση είναι αιτία «πολέμου» για φοιτητές-μαθητές και για όλο το λαό, γιατί: Κλιμακώνει την επίθεση στα πτυχία των δημόσιων πανεπιστήμιων και πρακτικά καταργεί τον ενιαίο τρόπο εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, επιβεβαιώνοντας ότι ο «ενιαίος χώρος ανώτατης εκπαίδευσης» είναι ενιαίος μόνο για τους επιχειρηματικούς ομίλους και τους επενδυτές. Την ίδια ώρα που κάποιοι θα εισέρχονται στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τελικά, με τα «αυστηρά κριτήρια» της φορολογικής τους δήλωσης, η λαϊκή οικογένεια θα συνεχίσει να ματώνει για να περάσουν τα παιδιά της τα τείχη των ταξικών εμποδίων για μια θέση στο πανεπιστήμιο.
Δίνεται αποφασιστικό χτύπημα στην αξία του πτυχίου. Την ίδια ώρα που κόπτονται για το «χάσμα δεξιοτήτων», δημιουργούν ακόμα περισσότερες κατηγορίες πτυχίων για το ίδιο επάγγελμα, με αποτέλεσμα να μεγαλώνει η στρατιά των ανέργων πτυχιούχων, να συμπιέζονται προς τα κάτω τα δικαιώματα όσων καταφέρνουν να εργάζονται.
Η επέκταση της «ατομικής ευθύνης», που απαλλάσσει το κράτος από το «βάρος» της αποκλειστικά δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης, όχι μόνο δεν «αυξάνει» τις ευκαιρίες για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας, αντίθετα όταν θεσμοθετείται το «αν θες να σπουδάσεις... πλήρωνε», αντικειμενικά θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους σπουδών και στα δημόσια πανεπιστήμια.
Η συνύπαρξη δημόσιων-ιδιωτικών θα επιταχύνει αντιδραστικές αλλαγές στα δημόσια πανεπιστήμια. Με συγχωνεύσεις, καταργήσεις τμημάτων, νέους κόφτες εισακτέων, μεγαλύτερη πίεση για άνοδο του ρυθμού αποφοίτησης κ.α. θα συρρικνωθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο για να δημιουργηθεί χώρος για την αγορά των ιδιωτικών και ταυτόχρονα για να μειωθεί η δαπάνη για τα δημόσια. Έτσι, θα «απελευθερωθούν» πόροι για να φουσκώσουν τα πλεονάσματα και να τροφοδοτήσουν τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Η πείρα δείχνει ότι ούτε τα δημόσια νοσοκομεία αναβαθμίστηκαν από τη συνύπαρξη με τα ιδιωτικά, ούτε τα δημόσια σχολεία από τη συνύπαρξη με τα ιδιωτικά. Το νομοσχέδιο που παραπλανητικά τιτλοφορείται ως «ελεύθερο πανεπιστήμιο», μια «ελευθερία» υπηρετεί: την αγοραπωλησία πτυχίων, τόσο με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, όσο και με την επέκταση της εμπορευματοποίησης στα δημόσια: διπλά και κοινά πτυχία με πανεπιστήμια εξωτερικού, ξενόγλωσσα προπτυχιακά με δίδακτρα, κλπ. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος της πρεμούρας της κυβέρνησης, να παρακάμψει το άρθρο 16 του συντάγματος, με αξιοποίηση του επικίνδυνου για όλα τα θέματα άρθρου 28, μέχρι να είναι δυνατή η αναθεώρηση του.
Αυτή η «ελευθερία» όμως, υποδουλώνει τις σύγχρονες ανάγκες για υψηλού επιπέδου μόρφωση κι εξειδίκευση, στους ιδιοτελείς στόχους ομίλων κι επενδυτών. Καταδικάζει τα πανεπιστήμια σε μόνιμη υποχρηματοδότηση των δωρεάν υπηρεσιών κι υποδομών για φοιτητές και εργαζομένους. Οι φοιτητές, οι μαθητές, όλος ο λαός έχουν κάθε συμφέρον να παλέψουν για να μην κατατεθεί, να μην ψηφιστεί αυτό το άδικο νομοσχέδιο και να διεκδικήσουν όλα τα αναγκαία για ένα αποκλειστικά δημόσιο, σύγχρονο και αναβαθμισμένο πανεπιστήμιο που δεν θα κοιτάει καμία και κανέναν στην τσέπη, αλλά θα μορφώνει επιστημονικά και το πτυχίο θα εξασφαλίζει εργασία στο αντικείμενο σπουδών με δικαιώματα.
Νικολίτσα Τρίγκα
ΕΘΝΟΣ
