Μετά την ανακοίνωση του Μαρκ Ζούκεμπεργκ ότι θα αντικαταστήσει τον έλεγχο γεγονότων (fact-checking) με ένα σύστημα αντίστοιχο με αυτό που λειτουργεί στην πλατφόρμα Χ του Έλον Μασκ, γεγονός που ανοίγει την πόρτα σε παραπληροφόρηση και fake news, ο ιδρυτής της Meta επανήλθε με νέες «βόμβες».
12 Ιανουαρίου 2025
ΜΠΑ; ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ "ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΜΑΥΡΟΥΣ, ΓΚΕΪ ΚΑΙ ΤΡΑΝΣ";😱😱 Πλήρης Κ@ΛΟΤΟΥΜΠΑ από τον Ζούκεμπεργκ: «Θέλω περισσότερη ανδρική ενέργεια και λιγότερο woke»-Έκλεισε το τμήμα "Διαφορετικότητας, ισότητας κ.λπ ΜΑΛΑΚΙΕΣ" της ΜΕΤΑ και απέλυσε τη διευθύντρια🤣
Μετά την ανακοίνωση του Μαρκ Ζούκεμπεργκ ότι θα αντικαταστήσει τον έλεγχο γεγονότων (fact-checking) με ένα σύστημα αντίστοιχο με αυτό που λειτουργεί στην πλατφόρμα Χ του Έλον Μασκ, γεγονός που ανοίγει την πόρτα σε παραπληροφόρηση και fake news, ο ιδρυτής της Meta επανήλθε με νέες «βόμβες».
Πρωθυπουργός Σουηδίας: Η χώρα δέχεται υβριδικές επιθέσεις
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον δήλωσε ότι η χώρα του «δεν βρίσκεται σε πόλεμο», αλλά ούτε και σε ειρήνη, αναφερόμενος στις υβριδικές επιθέσεις και έναν πόλεμο «δια αντιπροσώπων» στο έδαφός της.
Γιατί ο Τραμπ θέλει τόσο πολύ να αποκτήσει τη Γροιλανδία – Οι χώρες που «φλέρταραν» με το νησί στο παρελθόν και η γεωπολιτική σκακιέρα του Αρκτικού Κύκλου
Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί να βλέπει τη Γροιλανδία ως το «νέο σύνορο» της χώρας του για πολύτιμα ορυκτά και άσκηση γεωπολιτικής επιρροής, όμως θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός σε οποιαδήποτε απαίτησή του για τον έλεγχο του απομακρυσμένου και αραιοκατοικημένου νησιού της Αρκτικής, σχολιάζει το Politico.
Ο Τραμπ είναι απλώς ο τελευταίος από μια μακρά σειρά ενδιαφερομένων -και όχι μόνο Αμερικανών- που χτύπησαν την πόρτα της Δανίας για την απόκτηση της Γροιλανδίας. Ωστόσο, ξεχωρίζει για την επιμονή και την επιθετικότητά του, φτάνοντας στο σημείο να αρνηθεί να αποκλείσει ακόμη και το ενδεχόμενο εισβολής στη Γροιλανδία. Ήταν η πρώτη φορά που ένας Αμερικανός ηγέτης άφησε να αιωρείται τέτοια απειλή, έστω και χιουμοριστικά
Πολλοί ένιωσαν προσβεβλημένοι από την προσέγγιση του Τραμπ. «Δεν αγοράζεις απλώς μια χώρα ή τους ανθρώπους της», δήλωσε ο Κούπικ Κλάιστ, πρώην πρωθυπουργός της Γροιλανδίας.
O Τζον Ράχμπεκ-Κλέμενσεν, αναπληρωτής καθηγητής στη Βασιλική Σχολή Άμυνας της Δανίας, σημειώνει πως «Οι ΗΠΑ ήδη παίρνουν αυτό που θέλουν. Και είναι φθηνό». Τι σημαίνει όμως αυτό;
Οι περίπου 56.000 κάτοικοι της Γροιλανδίας ζουν σε μια χώρα με αυτόνομη διακυβέρνηση, ενώ η Δανία, πρώην αποικιοκρατική δύναμη, διαχειρίζεται την εξωτερική πολιτική και την ασφάλειά της. Για δεκαετίες, οι Γροιλανδοί έχουν ως στόχο, ή έστω ως όνειρο, την πλήρη ανεξαρτησία. Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Μούτε Έγκεντε, ξεκαθάρισε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι «η Γροιλανδία δεν πωλείται».
Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios, που επικαλείται δύο ανώνυμες πηγές, η Δανία έστειλε ιδιωτικά μηνύματα στην ομάδα συνεργατών του Τραμπ, εκφράζοντας την επιθυμία για συζήτηση της ενίσχυσης της ασφάλειας στη Γροιλανδία ή της αύξησης της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ.
Η Κοπεγχάγη καλύπτει περίπου τον μισό προϋπολογισμό της Γροιλανδίας, γεγονός που αποτελεί το μεγαλύτερο πρακτικό εμπόδιο για την ανεξαρτησία της.
«Αυτό αντιστοιχεί σε ένα ποσό μεταξύ 750 εκατομμυρίων και 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως», δήλωσε ο Ράχμπεκ-Κλέμενσεν. «Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αγαπά τις κακές συμφωνίες, σωστά;» σχολίασε.
Με άλλα λόγια, η Γροιλανδία είναι ένας πολύ ακριβός μεσαίου μεγέθους «δήμος» για τη Δανία, ενώ οι ΗΠΑ μπορούν ήδη να επωφεληθούν από την τρέχουσα κατάσταση χωρίς πρόσθετα έξοδα.
Οι επενδύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Γροιλανδία είναι επίσης πολύ μεγαλύτερες από αυτές των ΗΠΑ. Παρά ταύτα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει σε στάση αναμονής. «Είναι σαφές ότι η κυριαρχία των κρατών πρέπει να γίνεται σεβαστή», δήλωσε η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ανίτα Χίπερ την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή προσβλέπει στη συνεργασία με την επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ για «μια ισχυρότερη διατλαντική ατζέντα».
Η κατάκτηση της Γροιλανδίας -είτε μέσω αγοράς είτε μέσω βίας- δεν θα βελτίωνε ουσιαστικά τις στρατηγικές επιδιώξεις της Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ έχουν τρεις κύριους στόχους στη Γροιλανδία, οι οποίοι εξυπηρετούνται ήδη με την υπάρχουσα κατάσταση.
- Διαστημική βάση Πιτούφικ (πρώην Αεροπορική Βάση Θούλη): αποτελεί κρίσιμο στρατιωτικό σημείο για τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και την αεροπορική ισχύ στην Αρκτική.
- Επενδυτές: η Γροιλανδία προσελκύει επενδυτές για την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών εξόρυξης σπάνιων γαιών, καθώς και πιθανών κοιτασμάτων χαλκού, αργύρου, πλατίνας και τιτανίου. Ο πρωθυπουργός Έγκεντε έχει επισκεφθεί αρκετές φορές τις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2021, όταν εξελέγη, για να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις — ωστόσο, καμία εταιρεία δεν έχει προχωρήσει σε ουσιαστικές ενέργειες.
- Αποτροπή της Κίνας: οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αποτρέψουν την Κίνα από το να επεκτείνει την επιρροή της στη Γροιλανδία. Υπό την πίεση της Ουάσιγκτον, η Κοπεγχάγη εμπόδισε μια κρατική κινεζική εταιρεία να αναλάβει την κατασκευή τριών αεροδρομίων στο νησί, επικαλούμενη λόγους ασφάλειας.
Ένα διαρκές «φλερτ»
Οι επικριτές μπορεί να χλευάζουν τη φιλοδοξία του Τραμπ να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, αλλά η γεωπολιτική και οι στρατιωτικοί λόγοι έχουν ωθήσει και παλαιότερα τις Ηνωμένες Πολιτείες να προσπαθήσουν να αγοράσουν το νησί.
Η πρώτη απόπειρα έγινε το 1867, όταν ο πανίσχυρος τότε υπουργός Εξωτερικών, Ουίλιαμ Σιούαρντ, λίγους μήνες μετά την απόκτηση της Αλάσκας από τη Ρωσία, εξέφρασε την άποψη ότι η αγορά της Γροιλανδίας ήταν «άξια σοβαρής σκέψης».
Ακολούθησαν παρασκηνιακές συνομιλίες το 1910, στο πλαίσιο μιας εξαιρετικά περίπλοκης παγκόσμιας ανταλλαγής εδαφών. Το σχέδιο περιλάμβανε την ανταλλαγή νησιών στις Φιλιππίνες, τις Δυτικές Ινδίες και το Βόρειο Σλέσβιχ ανάμεσα στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Δανία.
Δεν ήταν μόνο οι Αμερικανοί που επιθυμούσαν την απόκτηση της Γροιλανδίας. Η Βρετανία και ο Καναδάς επίσης «φλέρταραν» το νησί. Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Λονδίνο προσπάθησε να εξασφαλίσει το δικαίωμα πρώτης προτίμησης στην περίπτωση που η Δανία αποφάσιζε ποτέ να πουλήσει το νησί, επιδιώκοντας να αποτρέψει την αμερικανική κυριαρχία.
Το 1917, σε μια άκρως απόρρητη συνάντηση, οι Βρετανοί και οι Καναδοί ηγέτες συζήτησαν την πιθανή αγορά της Γροιλανδίας για λογαριασμό του Καναδά ως μέρος μιας μεταπολεμικής ανακατανομής εδαφών.
Οι Δανοί, ωστόσο, δήλωσαν την αποφασιστικότητά τους να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, ανακηρύσσοντας το 1921 επίσημα την κυριαρχία τους σε ολόκληρη τη Γροιλανδία. Η Νορβηγία επιχείρησε να την αμφισβητήσει το 1931, αλλά η διεκδίκηση απορρίφθηκε.
Tο 1946 η Ουάσιγκτον πρόσφερε 100 εκατ. δολάρια σε ράβδους χρυσού και την ανταλλαγή εδαφών, παραχωρώντας την ιδιοκτησία του Point Barrow στην Αλάσκα στη Δανία.
Ίσως οι Δανοί θα έπρεπε να είχαν συμφωνήσει τότε, σχολιάζει το Politico. Αν το είχαν κάνει, σήμερα δε θα χρειάζονταν να αντιμετωπίζουν τον επίμονο Τραμπ, ο οποίος όχι μόνο επιδιώκει να αγοράσει τη Γροιλανδία, αλλά έχει φτάσει στο σημείο να στείλει έναν από τους γιους του στο νησί, διαφημίζοντας τα οφέλη της πιθανής αμερικανικής κυριαρχίας.
Επιπλέον, θα είχαν επωφεληθεί από την ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος πετρελαίου στην ιστορία των ΗΠΑ, όταν το 1967 άνοιξε το «πετρελαϊκό πεδίο» του Prudhoe Bay.
«Αν και χρωστάμε πολλά στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν πιστεύω ότι τους χρωστάμε ολόκληρο το νησί της Γροιλανδίας», δήλωσε το 1946 ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Δανίας, Γκούσταβ Ράσμουσεν, απορρίπτοντας την πρόταση των Αμερικανών και προκαλώντας την οργή τους.
Οι αντιδράσεις των συμμάχων των ΗΠΑ
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας δήλωσε την Τετάρτη ότι «δεν τίθεται θέμα να επιτραπεί σε άλλες χώρες, όποιες κι αν είναι, να επιτεθούν στα κυρίαρχα σύνορα της [Ευρωπαϊκής Ένωσης]», αναφερόμενος στις δηλώσεις του Τραμπ για τη Γροιλανδία.
Η τάση του Τραμπ, σχολιάζει το Semafor, να μιλάει αυθόρμητα καθιστά δύσκολο να διακριθεί η υπερβολή από την πραγματική πολιτική, αλλά οι δηλώσεις του για τη Γροιλανδία και τη Διώρυγα του Παναμά πιθανότατα στόχευαν να προβάλλουν μια εικόνα ισχύος απέναντι στους γεωπολιτικούς ανταγωνιστές των ΗΠΑ, αναφέρει το BBC.
Ωστόσο, το «μπούλινγκ των φίλων της Αμερικής» από τον Τραμπ θα μπορούσε εύκολα να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, ενισχύοντας την αντίθεση της κοινής γνώμης αυτών των χωρών απέναντι στις ΗΠΑ, υποστήριξε το CNN.
Η πρωθυπουργός της Δανίας προσπάθησε να δώσει μια θετική διάσταση στο ενδιαφέρον του Τραμπ για τον έλεγχο της Γροιλανδίας, λέγοντας ότι καλωσορίζει τις αμερικανικές επενδύσεις στην περιοχή.
Ο σχολιαστής εξωτερικών υποθέσεων του Observer προειδοποίησε ότι η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ «δεν θα αποσπάται τόσο εύκολα, δεν θα γοητεύεται ή θα εμποδίζεται» και ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Η ΕΕ φαίνεται να προετοιμάζεται για μια μάχη, καθώς ο επικεφαλής βιομηχανίας του μπλοκ δήλωσε το «τέλος του ευρωπαϊκού εφησυχασμού» σε πρόσφατη συνέντευξη στο Bloomberg.
Ωστόσο, απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα και μια ολοένα και πιο «αρπακτική» Κίνα, η Ευρώπη χρειάζεται τις ΗΠΑ περισσότερο από ποτέ, αν και τώρα βρίσκεται δεν φαίνεται να μπορεί να επηρεάσει την αμερικανική πολιτική, πολύ περισσότερο «από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τις τελευταίες δεκαετίες», ανέφερε αρθρογράφος της Wall Street Journal.
📺ΤΡΑΓΕΛΑΦΟΣ🤦♂️Η εισαγγελία Χανίων που διέταξε έρευνα για τους αστυνομικούς που δεν συνέλαβαν τον οδηγό της Porsche, είχε δώσει εντολή... να μη συλλαμβάνονται οι μεθυσμένοι οδηγοί
Δεν συνέλαβαν τον 45χρονο στα Χανιά, ακολουθώντας εντολή του εισαγγελέα να μην στέλνουν τους μεθυσμένους στο αυτόφωρο-Δίωξη για κακούργημα στον 45χρονο για το δυστύχημα στη Σούδα - Προκαταρκτική διέταξε ο εισαγγελέας για τις ευθύνες των αστυνομικών -Πώς το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προκάλεσε την παρέμβαση του εισαγγελέα για τους αστυνομικούς
📺Ιταλία: Επεισοδιακή νύχτα σε Ρώμη και Μπολόνια - Συγκρούσεις αστυνομίας με διαδηλωτές για τον θάνατο ενός 19χρονου ΛΑΘΡΟ
Συγκρούσεις της αστυνομίας με διαδηλωτές, σημειώθηκαν τη νύχτα του Σαββάτου στην Ρώμη και στην Μπολόνια, σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για τον θάνατο του 19χρονου Ράμι Ελγκάμι, πριν ενάμιση μήνα στο Μιλάνο. Ο νέος επέβαινε σε μηχανάκι μαζί με φίλο του και δεν είχε σταματήσει σε έλεγχο της αστυνομίας. Μετά από ανθρωποκυνηγητό οκτώ χιλιομέτρων, έχασε την ζωή του, πέφτοντας με το μηχανάκι πάνω σε στύλο.
I cortei di Roma e Bologna per protestare contro la morte di Ramy Elgaml in un inseguimento dei Carabinieri sono sfociate in scontri, con lanci di petardi da parte dei manifestanti e cariche della Polizia. La famiglia del ragazzo condanna violenze e strumentalizzazioni pic.twitter.com/FONpBy7PKG
— Tg3 (@Tg3web) January 12, 2025
Enriched Italy...
— Amy Mek (@AmyMek) January 12, 2025
Far-left and migrant mobs have once again unleashed destruction under the guise of "protest." Riots in Rome and Bologna—in response to the death of 19-year-old Egyptian migrant Ramy Elgaml, who died while recklessly fleeing police in Milan.
The riots left 8… pic.twitter.com/Xc8e3GFOUD
🇮🇹 İtalya'nın Milano kentinde kasım ayında polis takibi sırasında arkadaşıyla kaçarken geçirdiği kazada yaşamını yitiren göçmen genç Ramy Elgaml için dün çeşitli şehirlerde düzenlenen yürüyüşler olaylı geçti. pic.twitter.com/jmNJPymJVT
— Öteki Avrupa (@otekiavrupa) January 12, 2025
Sono trapelati nelle scorse ore i video dell’inseguimento di Ramy Elgami, il 19enne egiziano morto lo scorso 24 novembre dopo un inseguimento da parte dei carabinieri nelle vie di Milano. pic.twitter.com/u7L7soa8pO
— Byoblu (@byoblu) January 9, 2025
📺Χανιά: Ο οδηγός της Porsche είχε κάνει πληθώρα παραβάσεων λίγες ώρες πριν το μοιραίο τροχαίο -Σοκάρει μαρτυρία
Σοκαρισμένη είναι η τοπική κοινωνία των Χανίων, ύστερα από το τροχαίο δυστύχημα που σημειώθηκε χθες, με θύμα τον 22χρονο Παναγιώτη.
Ο Παπανδρέου επανέρχεται με άρθρο για τον Σημίτη: Η σχέση μας, οι διαφωνίες, το δαχτυλίδι της διαδοχής
Μετά τις επικρίσεις που δέχτηκε γιατί απουσίασε από το τελευταίο αντίο στον Κώστα Σημίτη, λόγω ταξιδιού του στην Κίνα, ο Γιώργος Παπανδρέου επανέρχεται στις σχέσεις του με τον πρώην πρωθυπουργό.
📺Ο Κασσελάκης διαβάζει… Κασσελάκη: Τι λέει για τον Αλέξη Τσίπρα στο βιβλίο του-Λέει ότι βοήθησε τα παιδιά του Κυριάκου να σπουδάσουν🤣🤣
Αποσπάσματα από το βιβλίο που έγραψε ο Στέφανος Κασσελάκης, με τον τίτλο «Δεύτερη ευκαιρία», που αναμένεται να κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες, παρουσιάζει η εκπομπή «Εξελίξεις Τώρα».
Ο κ. Κασσελάκης δεν παραλείπει να κάνει προσωπικές αναφορές στον Αλέξη Τσίπρα, το «άγιο δισκοπότηρο του ΣΥΡΙΖΑ», όπως τον αποκαλεί, αλλά και στην Όλγα Γεροβασίλη, την οποία χαρακηρίζει «εντολοδόχο του Τσίπρα».
📺Koρίνα Τσοπέη: «Είμαι από το ‘67 στο Λος Άντζελες – Τέτοια καταστροφή δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου»
Η Koρίνα Τσοπέη περιγράφει στο «Ακόμα Δεν Είδες Τίποτα» τις ώρες αγωνίας που έζησε λόγω της καταστροφικής πυρκαγιάς στο Λος Άντζελες.
🤣😝Μπάμπης ΣτόκΟς ΑΦΟΥ ΠΗΡΕ ΠΟΥΛΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΠΟΥ ΕΣΤΕΙΛΕ: Δεν μου καίγεται καρφί για τη Eurovision
Μετά τον αποκλεισμό του τραγουδιού «Θα μάθω να αγαπώ», ερμηνεύτρια και δημιουργός φαίνεται ότι διαφωνούν για το ποιος ήξερε τι (!)
📺Άδωνις Γεωργιάδης: Έχω διατάξει έλεγχο ξανά σε όλα τα ασανσέρ στα νοσοκομεία της χώρας – Ούτε διάλυση του ΕΣΥ έχουμε, ούτε εγκαταλελειμμένο είναι
Έρευνα-σοκ για τους Πακιστανούς παιδοβιαστές στη Βρετανία: 41 πόλεις, 76 συμμορίες, 155 κυκλοφορούν ελεύθεροι στους δρόμους που αναζητούσαν τα θύματά τους
41 πόλεις. 76 συμμορίες. 396 καταδικασμένοι παιδόφιλοι-βιαστές που καταδικάστηκαν και φυλακίστηκαν. Και 155 εξ αυτών, που έχουν πλέον αποφυλακιστεί «αθόρυβα» και κυκλοφορούν, οι περισσότεροι, στους ίδιους δρόμους, στους οποίους προηγουμένως «αλίευαν» ανήλικα παιδιά και γυναίκες -τα ανυποψίαστα θύματά τους.
Britain's Asian grooming gangs scandal laid bare: Interactive map reveals shocking extent of predatory men who sexually abused young girls across FORTY ONE UK towns... and the staggering number now free and back on the streets https://t.co/XQw599TNuz pic.twitter.com/sELsex95F2
— Daily Mail Online (@MailOnline) January 11, 2025
Islamist grooming gangs....
— Paul Golding (@GoldingBF) January 8, 2025
They raped, tortured and trafficked 250,000 underage English girls, and the authorities did nothing, because they were scared of being called 'racist'! pic.twitter.com/lsYwPtWFso
«Η συμφωνία του αιώνα»: Πόσο... βαθιά στην τσέπη πρέπει να βάλει το χέρι ο Τραμπ, για ν' αποκτήσει τη Γροιλανδία;
Το ενδιαφέρον του Ντόναλντ Τραμπ για τη Γροιλανδία είναι δεδομένο. Τι κι αν η Δανία λέει ότι το νησί δεν είναι προς πώληση και το σύνθημα που κυριαρχεί είναι περίπου το «η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς»; Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ θεωρεί ότι όλα είναι υπό διαπραγμάτευση και τα πάντα έχουν μία τιμή. Πόσο θα κόστιζε, ωστόσο, η Γροιλανδία;
📺Φωτιές στο Λος Άντζελες: Γιατί είναι δύσκολο να ελεγχθούν και ο συσχετισμός με τις συνθήκες στην Ελλάδα
Η ξηρασία, η ζέστη και οι πολύ ισχυροί άνεμοι είναι τα στοιχεία που ευνοήσαν την γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς στην Καλιφόρνια, σύμφωνα με καθηγητή Μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ - Το φαινόμενο «Santa Ana» που παρουσιάζεται και στην Ελλάδα
Ήταν 10:30 (τοπική ώρα) της 7ης Ιανουαρίου 2025 όταν οι φλόγες άρχισαν να ξεπηδούν η μία μετά την άλλη από τη συνοικία Palisades του Λος Άντζελες και να εξαπλώνονται μέσα σε λίγα λεπτά με ιλιγγιώδη ταχύτητα στην πλούσια συνοικία μεταξύ του Μαλιμπού και της Σάντα Μόνικα. Και όσο περνούσαν οι ώρες διαφορετικά μέτωπα ξεσπούσαν, γεμίζοντας την ευρύτερη περιοχή του Λος Άντζελες με ασφυκτικό καπνό, στάχτες και αποκαΐδια.
Παρότι βρισκόμαστε μέσα στην «καρδιά του χειμώνα» η ξηρασία, η ζέστη και οι πολύ ισχυροί άνεμοι συνέβαλαν στην ταχεία εξάπλωση αυτών των πυρκαγιών καθιστώντας τις, «τις πιο καταστροφικές» που έχουν εκδηλωθεί στην περιοχή του Λος Άντζελες, όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο δρ Κρεγκ Μπ. Κλέμεντς (Craig B. Clements), καθηγητής Μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ των ΗΠΑ και διευθυντής του Διεπιστημονικού Ερευνητικού Κέντρου για τις πυρκαγιές του πανεπιστημίου του Σαν Χοσέ (Wildfire Interdisciplinary Research Centre / San José State University). «Πιθανόν να χρειαστούν πολλές ημέρες για τον έλεγχό τους. Το πρόβλημα είναι ότι η περιοχή του Λος Άντζελες βρίσκεται σε συνθήκες ξηρασίας, καθώς λαμβάνει μόνο το 4% των αναμενόμενων βροχοπτώσεων για αυτή την εποχή του έτους. Έτσι, η υγρασία της καύσιμης ύλης είναι εξαιρετικά χαμηλή, ιδιαίτερα για αυτή την εποχή. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ακραία ανεμοθύελλα με ριπές ανέμων με ταχύτητα 90+ μίλια την ώρα (144 χλμ/ώρα) δημιουργεί καταστροφικές συνθήκες για την ακραία εξάπλωση της πυρκαγιάς», υπογραμμίζει ο κ. Κλέμεντς.
Οι σαρωτικές πυρκαγιές στο Λος Άντζελες έχουν αφήσει πίσω τους νεκρούς καθώς και ανυπολόγιστες καταστροφές σε περιβάλλον και περιουσίες ενώ όπως τονίζει ο δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος, τ. διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ «Δήμητρα», δεν πρόκειται απλώς για πυρκαγιές «ζώνης μίξης δασών οικισμών “Wildland Urban Interface Fires”». «Εδώ πλέον αυτή η πυρκαγιά δεν περνάει μέσα από το μείγμα της δασικής βλάστησης με τα σπίτια. Οι φωτιές αυτές εξαπλώνονται, κι από τη στιγμή που επεκτείνονται στα πρώτα σπίτια, περνάνε λόγω των ανέμων από σπίτι σε σπίτι. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό σε αυτή την περίπτωση και αυτός είναι κι ο λόγος που καθίσταται δύσκολη η κατάσβεσή τους», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ξανθόπουλος.
Γυρνώντας το χρόνο σχεδόν 17 χρόνια πίσω ο αντιπύραρχος και προϊστάμενος επιχειρήσεων της 1ης Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΕΜΑΚ), Κωνσταντίνος Τσακίρης θυμάται τη δική του εμπειρία από την επιχείρηση κατάσβεσης πυρκαγιάς στην Καλιφόρνια.
Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τον Ιούλιο του 2008 είχε συμμετάσχει ως μέλος της ελληνικής αποστολής που αποτελούνταν από πυροσβέστες της 1ης Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών (Ε.Μ.Α.Κ.), στην αντιμετώπιση δύο μεγάλων πυρκαγιών (mega fires) για χρονικό διάστημα 28 ημερών στην πολιτεία της Καλιφόρνιας.
«Το 2008 η Καλιφόρνια αντιμετώπιζε μια από τις χειρότερες περιόδους δασικών πυρκαγιών στην ιστορία της. Πριν από την άφιξή μας, είχαμε ενημερωθεί για τις ακραίες συνθήκες που επικρατούσαν στις περιοχές που θα επιχειρούσαμε, οπότε είχαμε προετοιμαστεί ψυχολογικά», σημειώνει ο κ. Τσακίρης τονίζοντας ότι η δουλειά τους εκεί απαιτούσε στενή συνεργασία με τις τοπικές ομάδες δασοπυρόσβεσης. «Πράγματι, άμεσα, ενσωματωθήκαμε στο πεδίο των επιχειρήσεων με τα τοπικά πεζοπόρα τμήματα (hot shots - ειδικά πεζοπόρα τμήματα αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών της δασικής υπηρεσίας της Καλιφόρνιας). Γνωρίζαμε επίσης ότι, η ομαδικότητα ήταν το κλειδί της πετυχημένης συνεργασίας καθώς έπρεπε να συντονίσουμε τις κοινές ενέργειες μας, σε δύσκολες και απρόβλεπτες συνθήκες σε συνδυασμό με την ψυχολογική πίεση η οποία πράγματι στο πεδίο ήταν μεγάλη», επισημαίνει και προσθέτει: «Η συμμετοχή μου στη συγκεκριμένη αποστολή ήταν πράγματι εμπειρία ζωής, έμαθα πολλά, συνειδητοποίησα ακόμη περισσότερο τη δύναμη της φύσης αλλά και την ανάγκη της συνεργασίας όλων των φορέων για την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων».
Σύμφωνα με τον κ. Τσακίρη η Καλιφόρνια είναι γνωστή για τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει κατά την διάρκεια των πυρκαγιών λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η οποία, όπως λέει, είναι παρόμοια με της Ελλάδας. «Σε αρκετές περιοχές το κλίμα της είναι μεσογειακό, με ξηρά καλοκαίρια και υψηλές θερμοκρασίες που συναντώνται ακόμη και τη χειμερινή περίοδο, όπως και στην Ελλάδα, γεγονός που κατά τη διάρκεια του έτους δημιουργεί μεγάλες περιόδους ξηρασίας, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εξάπλωσης των πυρκαγιών. Επίσης, πολλές αστικές περιοχές βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων (Wildlands - urban interfaces) αυξάνοντας τον κίνδυνο πυρκαγιάς σε σπίτια και υποδομές», υπογραμμίζει και προσθέτει ότι η καταπολέμηση των δασικών μεγαπυρκαγιών απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση κυρίως, λόγω των ειδικών συνθηκών και των επικίνδυνων ή και ακραίων φαινομένων που αναπτύσσονται κατά την εξέλιξή τους, για τη διαχείριση και το συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων καθώς και για την αξιοποίηση της τεχνολογίας (drones, θερμικές κάμερες, GPS για εντοπισμό πυρκαγιών).
Για τον κ. Τσακίρη οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πυροσβέστες στο Λος Άντζελες είναι πολλές λόγω της γεωγραφίας και των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό, όπως εξηγεί, οφείλεται αφενός λόγω του φαινομένου Σάντα Άνα το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα την επιτάχυνση της διάδοσης των πυρκαγιών με αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των επιχειρήσεων κατάσβεσης καθώς η ταχύτητα μετάδοσης και η συχνά απρόβλεπτη κατεύθυνση των ανέμων θέτουν σε κίνδυνο την ζωή εκείνων που επιχειρούν αλλά και του εξοπλισμού τους και αφετέρου του γεγονότος ότι πολλές περιοχές είναι κοντά σε δάση και βουνά (Γκρίφιθ παρκ και οι λόφοι του Χόλιγουντ). Συνεπώς, όπως αναφέρει, η αστικοποίηση κοντά σε αυτές τις περιοχές, δυσκολεύει τη διαδικασία εκκένωσης και αυξάνει τους κινδύνους για ανθρώπους και περιουσίες. Παράλληλα, καθοριστικοί παράγοντες είναι, όπως αναφέρει ο κ. Τσακίρης, οι γεωμορφολογικές προκλήσεις (λόφοι και χαράδρες), αλλά και το ότι πολλές περιοχές είναι πολυπληθείς καθώς και τα συνοδά φαινόμενα της πυρκαγιάς κυρίως τα τοξικά αέρια που εκλύονται απ’ αυτήν.
«Αντιλαμβανόμαστε όλοι, ότι οι κλιματικές συνθήκες έχουν αλλάξει παγκοσμίως και πλέον έχουμε μεγάλες δασικές πυρκαγιές και τον χειμώνα, συνεπώς πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί και προετοιμασμένοι», υπογραμμίζει ο κ. Τσακίρης.
Το ισχυρό μετεωρολογικό φαινόμενο γνωστό και ως οι άνεμοι «Σάντα Άνα»
Οι άνεμοι Σάντα Άνα που πνέουν στην ευρύτερη περιοχή συνέβαλαν καθοριστικά στην ταχεία εξάπλωση των πυρκαγιών που έχουν ήδη κατακάψει εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα. Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διδάκτωρ μετεωρολογίας και ερευνητής στην πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γιώργος Παπαβασιλείου, πρόκειται για τοπικούς εποχικούς ανέμους, που εμφανίζονται τους ψυχρούς μήνες του έτους στην περιοχή αρκετά συχνά. «Δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Είναι ένα φαινόμενο γνωστό εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, για περισσότερο από έναν αιώνα. Το φαινόμενο αυτό διαμορφώνεται όταν έχουμε ένα μοτίβο καιρού, με υψηλές πιέσεις στα βόρεια της περιοχής του Λος Άντζελες, στα υψίπεδα της Νεβάδα και της Γιούτα (Great Basin), και όταν αυτό συνδυάζεται με χαμηλότερες πιέσεις, κυρίως σε περιοχές νότια του Λος Άντζελες, δηλαδή προς την θαλάσσια περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού και την Μπάχα της Καλιφόρνια. Ουσιαστικά τότε διαμορφώνεται αυτό το ιδανικό πεδίο πιέσεων, ώστε να έχουμε ισχυρούς βορειοανατολικούς ανέμους στην περιοχή. Βέβαια, πέραν του φυσικού φαινομένου αυτού καθ' αυτού, όταν αυτό συνδυάζεται και με μία μακρά περίοδο ξηρασίας, που καθιστά την βλάστηση εξαιρετικά ξηρή και εύφλεκτη, τότε διαμορφώνονται εκείνες οι πολύ επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες για την εκδήλωση τέτοιων περιστατικών, σαν αυτά που είδαμε τις τελευταίες ημέρες. Τέτοια περιστατικά, και μεγάλης έκτασης και με αντίστοιχες, δυστυχώς και τραγικές συνέπειες, με πάρα πολλές απώλειες, είχαμε και πρόσφατα το 2018 στο Camp Fire, το Νοέμβριο του 2018, όπου τότε είχαμε ένα παρόμοιο πυρομετεωρολογικό μοτίβο καιρού στην Βόρεια Καλιφόρνια με την επικράτηση των ανέμων “Diablo” (παρόμοιος με τους ανέμους Santa Ana)», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαβασιλείου και υπογραμμίζει ότι η μακρά περίοδος ξηρασίας αυξάνει τη διαθέσιμη καύσιμη ύλη ευνοώντας την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
Χαρακτηριστικό αυτού του φαινομένου, σύμφωνα με τον κ. Παπαβασιλείου είναι ότι λόγω της προέλευσής του, καθώς δηλαδή οι άνεμοι έρχονται από περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο (καταβάτες άνεμοι), υπόκεινται σε μία διεργασία που ονομάζεται αδιαβατική θέρμανση. «Ο αέρας, καθώς κατεβαίνει από τους ψηλούς ορεινούς όγκους, συμπιέζεται και θερμαίνεται, ενώ ταυτόχρονια ξηραίνεται σημαντικά με αποτέλεσμα η σχετική υγρασία του να πέφτει κάτω από το 10 %. Επιπέλον, καθώς ο αέρας εξαναγκάζεται να κινηθεί μέσα από στενά τοπογραφικά περάσματα, αλληλεπιδρά με την έντονη τοπογραφία και η ένταση των ανέμων αυξάνεται, με αποτέλεσμα οι αέριες μάζες που φτάνουν κοντά στις παράκτιες περιοχές και περιοχές χαμηλότερου υψομέτρου να είναι εξαιρετικά θερμές και ξηρές συνοδεία ισχυρών ανέμων. Άρα, λοιπόν, αυτό το κοκτέιλ των πολύ ισχυρών θερμών και ξηρών ανέμων, διαμορφώνει εκείνες τις πολύ ευνοϊκές συνθήκες για την ταχεία εξάπλωση μιας πυρκαγιάς, όταν και εφόσον αυτή εκδηλωθεί», σημειώνει.
Από την πλευρά του ο κ. Ξανθόπουλος επισημαίνει ότι οι άνεμοι Σάντα Άνα έχουν συμβάλλει καθοριστικά και στο παρελθόν στην εκδήλωση μεγάλων φωτιών στην περιοχή. «Ο άνεμος Σάντα Άνα έρχεται από την έρημο Μοχάβι, είναι καταβατικός και είναι πάρα πολύ ξηρός. Καθώς κατεβαίνει τις πλαγιές των βουνών του Λος Άντζελες γίνεται όλο και θερμότερος αλλά και ξηρότερος. Αυτόματα όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία, πέφτει η σχετική υγρασία με αποτέλεσμα να επιφέρει τις επιπτώσεις που παρακολουθούμε σε συνδυασμό με την ξηρασία που υπάρχει στην Καλιφόρνια και η οποία φτάνει στο σημείο να κάνει εύφλεκτη οποιαδήποτε βλάστηση, επιβαρύνοντας την κατάσταση», υπογραμμίζει ο κ. Ξανθόπουλος ενώ προσθέτει ότι όπως του περιέγραφε καθηγητής του από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια ο μόνος τρόπος να ελεγχθούν τέτοιου είδους φωτιές είναι να αυξηθεί η σχετική υγρασία.
Υπάρχουν ανάλογα φαινόμενα στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με τον κ. Παπαβασιλείου τέτοιου είδους άνεμοι, όπως οι Santa Ana, ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια των "καταβατών ανέμων", οι οποίοι δημιουργούνται όταν ο αέρας κινείται πάνω από ορεινούς όγκους. «Είναι οι τυπικοί άνεμοι, όπως τους ονομάζουμε σε κάποιες περιοχές της χώρας μας, λίβες, καταβατικοί άνεμοι δηλαδή, οι οποίοι ουσιαστικά συναντούν έναν ορεινό όγκο και στη συνέχεια κατέρχονται από τον ορεινό όγκο σε χαμηλότερα υψόμετρα. Τέτοιους ανέμους έχουμε σε αρκετές περιοχές, μιας και η χώρα μας χαρακτηρίζεται από έντονη τοπογραφία. Τους παρατηρούμε σε αρκετές περιοχές, όπως για παράδειγμα στην περιοχή της Θεσσαλίας, της Πελοποννήσου και φυσικά της Κρήτης. Δεν είναι ένα ξένο ούτε πρωτόγνωρο φαινόμενο. Μοιραζόμαστε και αυτό το φαινόμενο με την περιοχή της Καλιφόρνια μαζί με πολλά άλλα που μοιραζόμαστε κλιματολογικά», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαβασιλείου και προσθέτει: «Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε σαν ουσία είναι ότι και στη χώρα μας υπάρχουν μοτίβα καιρού που ουσιαστικά δίνουν τοπικά τέτοιους ανέμους, λίβες, καταβατικούς ανέμους, που διαμορφώνουν αυτές τις επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες. Είναι διαφορετικοί τύποι από περιοχή σε περιοχή».
Αναφορικά με το αν καταγράφεται αύξηση σε τέτοια φαινόμενα ο κ. Παπαβασιλείου επισημαίνει ότι έπειτα από σχετική δημοσίευση της πυρομετεωρολογικής ομάδας “FLAME” όπου μελέτηθηκαν οι πυρομετεωρολογικοί τύποι καιρού της Ελλάδας, που δίνουν πιο συχνά αυτόν τον συνδυασμό θερμού, ξηρού και ανεμώδους καιρού σε τμήματα της ανατολικής και νότιας χώρας, παρατήρησαν ότι τα τελευταία 40 χρόνια εμφανίζονται πιο συχνά.
«Ήδη από τις παρατηρήσεις που έχουμε τα τελευταία 40-45 χρόνια περίπου, έχουμε δει μια αύξηση της εμφάνισης εκείνων των μοτίβων καιρού που ευνοούν αυτές τις συνθήκες, κυρίως σε περιοχές της ανατολικής και νότιας χώρας. Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε ότι αυτό απαιτεί μια πολύ περισσότερη εκ βαθέων ανάλυση, την οποία σκοπεύουμε να κάνουμε στην ομάδα μας, έτσι και αλλιώς σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε, ώστε να αποτυπωθούν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια αυτές οι περιοχές και φυσικά να εντοπίσουμε πιθανές τάσεις σε πιο τοπική κλίμακα. Μια τέτοια χαρτογράφηση σε βάθος αποτελεί καθοριστικής σημασίας εργαλείο, όχι μόνο από κλιματολογική άποψη αλλά και για την ανάπτυξη προγνωστικών εργαλείων που θα μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη διαχείριση δασικών πυρκαγιών. Η έγκαιρη αναγνώριση περιοχών με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης εξαιρετικά επικίνδυνων πυρομετεωρολογικών συνθηκών, ειδικά όταν και η βλάστηση βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση,παρέχει τη δυνατότητα έγκαιρης λήψης μέτρων πρόληψης, μειώνοντας τόσο τον κίνδυνο πυρκαγιών όσο και τις επιπτώσεις τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον», σημειώνει.
Μπορούν τέτοιες πυρκαγιές να αποτελέσουν case study για τις μεσογειακές χώρες;
Σύμφωνα με τον δρ. Κλέμεντς η καύσιμη ύλη που συναντάει κανείς στην Καλιφόρνια είναι αρκετά παρόμοια με της Ελλάδας, «όπως επίσης και οι άνεμοι που πνέουν στα ανοιχτά και κατεβαίνουν από τα βουνά». «Αυτό που είναι επίσης παρόμοιο είναι το WUI (Wildland Urban Interface) όπου τα σπίτια είναι φωλιασμένα ανάμεσα σε δέντρα και πυκνή βλάστηση κατά μήκος των απότομων βουνών κοντά στη θάλασσα/τον ωκεανό. Η Ελλάδα έχει πολύ παρόμοια γεωγραφία με την Καλιφόρνια», σημειώνει ο δρ. Κλέμεντς.
Ωστόσο, όπως εξηγεί ο κ. Ξανθόπουλος, παρότι η Καλιφόρνια είναι μία από τις περιοχές του πλανήτη που έχει μεσογειακό κλίμα ένας παράγοντας που επηρεάζει τις διαστάσεις που λαμβάνουν οι πυρκαγιές εκεί και διαφέρει από τις μεσογειακές χώρες είναι η ανθεκτικότητα των κατασκευών.
«Η βασική διαφορά είναι ότι τα δικά μας σπίτια στη Μεσόγειο, είναι πιο ανθεκτικά. Αυτό είναι κάτι που μας σώζει. Σε εμάς έχουμε πιθανότητα, αν είναι σωστά προετοιμασμένο το σπίτι μας, να το σώσουμε. Εκεί αυτό δεν μπορεί να συμβεί», υπογραμμίζει ο κ. Ξανθόπουλος.
Σύμφωνα με τον κ. Ξανθόπουλο οι πυρκαγιές που αποκτούν χαρακτηριστικά “μεγα-πυρκαγιάς” δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από οποιονδήποτε τύπο πυροσβεστικών δυνάμεων μέχρι να αλλάξουν οι συνθήκες που επικρατούν στο σημείο. «Είναι έξω από τις δυνατότητες αντιμετώπισης», σημειώνει ο κ. Ξανθόπουλος.
«Αυτό που χρειάζεται να καταλάβουν οι πολίτες είναι ότι όταν επικρατούν τέτοιες συνθήκες ένας τρόπος είναι να προετοιμάσει το σπίτι του για αυτή την περίπτωση», υπογραμμίζει και προσθέτει ότι τα επόμενα χρόνια χρειάζεται να δοθεί έμφαση στον περιορισμό των καταστροφών.
«Όσο κι αν δυναμώνουμε τον πυροσβεστικό μηχανισμό δεν πρόκειται να σταματήσουν ακραίες φωτιές τέτοιου τύπου. Μπορεί και πρέπει να έχουμε τον μηχανισμό να κάνουμε άμεση επέμβαση, να κάνουμε αποτελεσματική δασοπυρόσβεση, να έχουμε καλό σχεδιασμό κλπ. Αλλά θα υπάρξουν οι φωτιές εκείνες που δεν θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Ο πολίτης πρέπει ο ίδιος να πάρει τα μέτρα του και να ξέρει τι να κάνει και να προετοιμαστεί. Για εμάς το μήνυμα είναι ότι πρέπει από ένα σημείο κι έπειτα, να σταματήσουμε τυφλά να αυξάνουμε την πυρόσβεση και να δώσουμε ουσιαστική έμφαση στην πρόληψη και με προδιαγραφές ελληνικές διότι κάποια από τα στοιχεία που η ελληνική πολιτική προστασία μετέφερε και προσπάθησε να επιβάλει από πέρσι βγαίνουν από την Αμερική που μιλάμε για διαφορετικό περιβάλλον. Πρέπει να τα ταιριάξουμε στις ελληνικές συνθήκες», επισημαίνει ο κ. Ξανθόπουλος.
📺🤣🤣ΠΑΟΚ: Ανακοίνωσε τον Σέρχιο Πένια με τον Περουβιανό να πηγαίνει με το Μετρό στην Τούμπα - Δείτε βίντεο
Ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ και επίσημα έγινε ο Σέρχιο Πένια, καθώς ο Δικέφαλος ανακοίνωσε την απόκτηση του 29χρονου χαφ από το Περού.