Αγώνα δρόμου για να δουν οι πολίτες τις ελαφρύνσεις στα ΑΤΜ πριν τις αργίες του Δεκαπενταύγουστου δίνει η κυβέρνηση. Η νέα διάταξη την οποία ανακοίνωσε χθες (21/7) ο Κυριάκος Πιερρακάκης θα δίνει σε τράπεζες και λοιπούς παρόχους περιθώριο χρόνου έως και 15 μέρες -το πολύ- από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, προκειμένου να κάνουν όλες τις τεχνικές προσαρμογές και να μηδενίσουν τις χρεώσεις για αναλήψεις στα μηχανήματα ΑΤΜ.
Στο «καλό σενάριο», αν το νομοσχέδιο ψηφιστεί Πέμπτη 24 Ιουλίου -όπως έχει προγραμματιστεί- και δημοσιευθεί σε ΦΕΚ την επόμενη ημέρα (25 του μηνός) το μέτρο θα ισχύσει καθολικά έως τη Δευτέρα 11 Αυγούστου.
Στην πράξη όμως, μια σειρά από συγκυρίες και κοινοβουλευτικές ή γραφειοκρατικές; διαδικασίες απειλούν να καθυστερήσουν την ψήφιση και την εφαρμογή του μέτρου για μετά τον δεκαπενταύγουστο!
Ωστόσο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παραμένει σε ετοιμότητα «να κινήσει γη και ουρανό» αν χρειαστεί και πάλι -όπως έκανε ήδη το περασμένο σαββατοκύριακο- για να είναι όλα έτοιμα πριν τις αργίες του καλοκαιριού. Και στην έσχατη ανάγκη, η διάταξη όταν κατατεθεί μπορεί να προβλέψει μικρότερο περιθώριο τεχνικής προσαρμογής των συστημάτων -δέκα ημερών ή και μίας εβδομάδος μόλις ίσως- ώστε να μην ξεκινήσει η μείωση χρεώσεων το αποκαλόκαιρο.
Πώς βγήκαν… «κουρεμένες» οι χρεώσεις
Σε πρώτη φάση, η κυβέρνηση επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης κινήθηκε ταχύτατα, αναζήτησε λύσεις και είχε διαβουλεύσεις με τον Πρωθυπουργό, τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ευθύς μόλις ανέκυψε το θέμα με τις νέες «πατέντες» με τις οποίες οι ελληνικές τράπεζες προσπάθησαν, ουσιαστικά, να καταστρατηγήσουν τον νόμο ο οποίος τις υποχρέωσε να μειώσουν τις χρεώσεις στα αυτόματα μηχανήματα συναλλαγών (ΑΤΜ).
Πέραν από την κοινωνική αντίδραση -και την πολιτική παρέμβαση που προκάλεσε- η πρακτική αυτή των τραπεζών είχε τελικά θετικό αποτέλεσμα για εκατομμύρια αποταμιευτές: οι νέες ρυθμίσεις θα είναι ευνοϊκότερες και πιο δραστικές από αυτές που ίσχυαν, γιατί η κυβέρνηση έλαβε αποφάσεις σε «νεκρό χρόνο» και με άκρα μυστικότητα μέσα στο σαββατοκύριακο, χωρίς να αφήσει περιθώρια για «παζάρια» στα πιστωτικά ιδρύματα.
Τι θα αλλάξει
Με τα νέα δεδομένα, η τροπολογία Πιερρακάκη θα ενσωματώνει σημαντικές ελαφρύνσεις για τους πολίτες, ακόμα και αν το ΑΤΜ που χρησιμοποιούν δεν ανήκει σε τράπεζες αλλά τρίτους παρόχους.
Με βάση όσα ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης στη Βουλή, όταν θα ξεκινήσει το νέο σύστημα:
1. κάθε ανάληψη χρημάτων θα γίνεται εντελώς δωρεάν, ακόμα και αν οι καταθέτες χρησιμοποιούν ΑΤΜ άλλης ελληνικής τράπεζας! Καταργείται πλήρως η προμήθεια (1,50–2,00 ευρώ) που επιβαρύνει σήμερα κάθε ανάληψη, όταν γίνεται από ΑΤΜ άλλης τράπεζας από εκείνης της οποίας είναι πελάτες.
Πλέον, δεν θα υπάρχει καμία χρέωση για ΑΤΜ που ανήκει σε ελληνική τράπεζα. Θα αρκεί να είναι μέλη της ΔΙΑΣ. Και στο Σύστημα Πληρωμών ΔΙΑΣ συμμετέχουν, ως μέλη, όλα τα πιστωτικά ιδρύματα καθώς και ιδρύματα πληρωμών και ηλεκτρονικού χρήματος που λειτουργούν στην Ελλάδα. Άρα, με βάση την ανακοίνωση αυτή, χρεώσεις θα έχουν μόνο… οι καταθέτες εξωτερικού.
2. αν το ΑΤΜ δεν ανήκει σε τράπεζα αλλά σε τρίτο πάροχο, θα επιτρέπονται χρεώσεις. Ωστόσο όχι μέχρι 5 ευρώ που ισχύει σήμερα, αλλά έως 1,5 ευρώ το πολύ, ή και λιγότερο αν το επιβάλει ο μεταξύ τους ανταγωνισμός. Ενώ δεν θα επιβάλλεται καμία προμήθεια (μηδέν χρέωση) για αναλήψεις από ΑΤΜ, αν η τράπεζα στην οποία είναι καταθέτης έχει μετοχική σύνδεση με τον πάροχο στον οποίο ανήκει το ΑΤΜ. Με άλλα λόγια, κλείνει η «τρύπα» που άνοιξε με χρεώσεις στα ΑΤΜ που άλλαξαν «σήμα» και δεν ανήκαν πλέον 100% στην τράπεζα -αλλά σε άλλη εταιρία στην οποία η τράπεζα μετέχει με ποσοστό 20%.
3. το «εθνικό όριο» χρέωσης έως 1,5 ευρώ στα ΑΤΜ θα ισχύσει και για οποιαδήποτε άλλη χρέωση συναλλαγής π.χ. με ξένες τράπεζες οι οποίες δεν συμμετέχουν στη ΔΙΑΣ.
4. δωρεάν θα γίνονται πλέον και όλες οι αναλήψεις σε περιοχές όπου υπάρχει ένα και μόνο διαθέσιμο ΑΤΜ. Αυτό ίσχυε μεν ήδη για ΑΤΜ τραπεζών, αλλά θα ισχύει και για οποιοδήποτε άλλο ΑΤΜ που το λειτουργεί άλλος πάροχος. Δηλαδή ακόμα και αν οι τράπεζες «μεταπουλήσουν» όλα τα ΑΤΜ τους στα νησιά ή στην περιφέρεια, δεν θα μπορούν οι νέοι πάροχοι να επιβάλλουν ούτε 1,5 ευρώ χρέωση, ασχέτως από ποια ελληνική τράπεζα κάνει ανάληψη χρημάτων ο πελάτης.
5. καταργείται εντελώς κάθε χρέωση και για ερωτήσεις υπολοίπου σε ΑΤΜ, είτε αυτά ανήκουν σε τράπεζες είτε σε παρόχους. Οι τράπεζες χρέωναν (πχ 20 λεπτά) την απλή υπηρεσία να ζητήσει ο καταθέτης να ενημερωθεί για το υπόλοιπο των χρημάτων στο λογαριασμό του.
6. επιπλέον και οι ιδιώτες πάροχοι ΑΤΜ εντάσσονται στο ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο που ισχύει για τις τράπεζες, όσον αφορά στα εισερχόμενα και εξερχόμενα εμβάσματα σε λογαριασμούς τρίτων, με εφαρμογή πλαφόν χρέωσης στο 0,50 ευρώ.
Και επιπλέον, όπως χαρακτηριστικά είπε στη Βουλή ο κ. Πιερρακάκης, για πρώτη φορά θεμελιώνεται και νομοθετικά η «μηδενική χρέωση» για αναλήψεις από την τράπεζα στην οποία ένας πολίτης διατηρεί το λογαριασμό του, ώστε να υπάρξει θεσμική κατοχύρωση και στο μέλλον, ακόμα κι αν ήθελαν να αλλάξουν τιμολογιακή πολιτική οι τράπεζες ώστε να επιβάλλουν χρεώσεις και στα δικά τους ΑΤΜ.
Παγίδα χρόνου
Με την ίδια αποφασιστικότητα που κινήθηκε ως τώρα, ο Κυριάκος Πιερρακάκης θέλει να προωθήσει ή και να αλλάξει τη ρύθμιση, αν φανεί πως «σκαλώνει» σε γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Κίνδυνοι ανακύπτουν πολλοί:
1. η τελική διάταξη νόμου θα κατατεθεί στη Βουλή (την Τετάρτη ενδεχομένως) προκειμένου να ενσωματωθεί ως τροπολογία στο νομοσχέδιο για τον νέο Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα, η ψήφιση του οποίου -με βάση τον προγραμματισμό της Βουλής- έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη Πέμπτη 24 Ιουλίου. Ωστόσο την ίδια μέρα είναι προγραμματισμένο να τελεστεί στο Προεδρικό Μέγαρο η Δεξίωση για την εορτή της αποκατάστασης της Δημοκρατίας. Λόγω πίεσης χρόνου για να προλάβουν οι βουλευτές να παραστούν στη Δεξίωση του Προέδρου της Δημοκρατίας -και ειδικά αν εγγραφούν πολλοί βουλευτές για να μιλήσουν επί του νομοσχεδίου την Πέμπτη- ίσως η Βουλή κρίνει αναγκαίο να μετατεθεί η ψηφοφορία του νομοσχεδίου για την Παρασκευή το πρωί, στις 25 Ιουλίου.
2. Είτε Πέμπτη είτε Παρασκευή ψηφιστεί ο νόμος, η δημοσίευση από το Εθνικό Τυπογραφείο δεν γίνεται αυθημερόν, αλλά συνήθως έπεται κατά μία έως δύο εργάσιμες ημέρες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες θα δουν τις μειώσεις:
– Δευτέρα 11 Αυγούστου αν η διάταξη λάβει αριθμό ΦΕΚ την Παρασκευή 25 Ιουλίου (αφού παρέλθουν 15 ημέρες).
– Πέμπτη 14 Αυγούστου (παραμονή της εορτής της Παναγίας) αν δημοσιευθεί Δευτέρα 28 Ιουλίου σε ΦΕΚ.
– μετά τον δεκαπενταύγουστο αν πάρει αριθμό ΦΕΚ από 29 Ιουλίου και μετά.
Για να μην καθυστερήσει τόσο η κατάργηση στις χρεώσεις ΑΤΜ στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας εξετάζουν να προσαρμόσουν αναλόγως το περιθώριο των 15 ημερών, δεδομένου άλλωστε ότι έχει ήδη ανακοινωθεί και επισήμως ποιες τροποποιήσεις και διαδικασίες πρέπει να κάνουν οι τράπεζες και οι άλλες εταιρίες – πάροχοι.
