«Αλήθεια, μπορεί όντως ο Πάνος Καμμένος να ρίξει την κυβέρνηση εάν έρθει προς ψήφιση στην Ολομέλεια του Ελληνικού Κοινοβουλίου η Συμφωνία των Πρεσπών, υλοποιώντας με αυτόν τον τρόπο την πολύμηνη απειλή του;».Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, όσο μπορεί να φαντάζεστε, και στο Μέγαρο Μαξίμου το γνωρίζουν καλά αυτό. Η αρμόδια νομική υπηρεσία του πρωθυπουργού έχει μελετήσει επισταμένως τα σχετικά άρθρα του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής επί τούτου και έχει θέσει στον κ. Τσίπρα όλες τις πιθανές εκδοχές που μπορεί να υπάρξουν, τις οποίες και σας παρουσιάζουμε.
Πώς μπορεί λοιπόν σε πρακτικό επίπεδο να ρίξει την κυβέρνηση ο επικεφαλής των ΑΝΕΛ; Ο ίδιος έχει δηλώσει απλοϊκά, δεκάδες φορές δημοσίως, πως, εάν φθάσει στη Βουλή το επίμαχο κείμενο που θα βαφτίζει το γειτονικό κράτος «Βόρεια Μακεδονία», θα μεταβεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο και θα του ανακοινώσει ότι παύει να στηρίζει την κυβέρνηση.
Αμέσως μετά, σύμφωνα με τα όσα είπε ο ίδιος ο υπουργός Εθνικής Άμυνας μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1, θα πρέπει να ξεκινήσει από πλευράς Προεδρίας της Δημοκρατίας ο κύκλος των διερευνητικών εντολών προς τα άλλα κόμματα που τυχόν θα ήθελαν να συμμετάσχουν σε μια νέα συγκυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εάν δεν συναινέσει κανένας πολιτικός σχηματισμός, πάμε σε εκλογές.
Όντως μπορεί να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σενάριο; Ξεκάθαρα όχι! Και αυτό γιατί, ακόμη και εάν μεταβεί ο κ. Καμμένος στο γραφείο του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα, κάτι τέτοιο δεν ενέχει καμία συνταγματική συνέπεια. Ο κ. Παυλόπουλος δεν έχει την αρμοδιότητα να εκκινήσει καμία σχετική διαδικασία διερευνητικών εντολών. Σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 1 του Συντάγματος, «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απαλλάσσει από τα καθήκοντά της την κυβέρνηση, αν αυτή παραιτηθεί καθώς και αν η Βουλή αποσύρει την εμπιστοσύνη της».
Με άλλα λόγια, για να πέσει η κυβέρνηση θα πρέπει να συμβεί ένα από τα εξής δύο ακόλουθα τινά: Ή να υποβάλλει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας στον ΠτΔ την παραίτηση της κυβέρνησης (όπως έπραξε τον Νοέμβριο του 2011 ο Γιώργος Παπανδρέου και οδηγηθήκαμε στην κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου που είχε τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ) ή «να αποσύρει την εμπιστοσύνη της προς την κυβέρνηση η ίδια η Βουλή», όπως αναφέρει το άρθρο 84 του Συντάγματος. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει.
Η εμπιστοσύνη της Βουλής
Πάμε λοιπόν να εξετάσουμε και αυτό το σενάριο. Πώς αποσύρει η Βουλή την εμπιστοσύνη τους προς την κυβέρνηση; Με δύο τρόπους.
Πρώτον, με το να υπερψηφιστεί από την πλειοψηφία των συνολικά 300 βουλευτών τυχόν πρόταση δυσπιστίας εναντίον της. Επιχείρησε να το πράξει στα μέσα Ιουνίου η Νέα Δημοκρατία καταθέτοντας στη Βουλή πρόταση μομφής (ή δυσπιστίας, το ίδιο είναι) κατά της κυβέρνησης, αλλά, επί συνόλου 280 παρόντων βουλευτών, υπέρ της πρότασης της αντιπολίτευσης τάχθηκαν 127 βουλευτές και κατά 153. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταπολιτευτικά καμία κυβέρνηση δεν έχει πέσει από πρόταση μομφής που έχει κατατεθεί εναντίον της, αφού πάντα έχει την πλειοψηφία.
Ο δεύτερος τρόπος να πέσει είναι με το να ζητήσει η ίδια ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και η πλειοψηφία να αρνηθεί να την δώσει. Εάν ο κ. Καμμένος υλοποιήσει την απειλή του και αποχωρήσει από τη συγκυβέρνηση, θεωρείται βέβαιο ότι ο πρωθυπουργός θα πάει άμεσα στο Κοινοβούλιο και θα καταθέσει αίτημα ανανέωσης της ψήφου εμπιστοσύνης. Έχοντας όμως ο ΣΥΡΙΖΑ 145 βουλευτές, θα τη λάβει με σχετική ευκολία. Και αυτό, γιατί, ενώ η πρόταση δυσπιστίας απαιτεί τουλάχιστον 151 ψήφους για να πέσει η κυβέρνηση, η ψήφος εμπιστοσύνης παρέχεται από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, αρκεί αυτή να είναι ίση τουλάχιστον με τα 2/5 του Σώματος (120 βουλευτές). Οπότε, εάν απουσιάζει ένα σημαντικό τμήμα βουλευτών από την ψηφοφορία, μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά, ακόμη κι αν λάβει 120 θετικές ψήφους.
Εάν όμως το αποτέλεσμα της σχετικής ψηφοφορίας είναι π.χ. 120 υπέρ, 119 κατά και 31 «παρών», η κυβέρνηση δεν λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης, μια και το Σύνταγμα απαιτεί την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών. Εδώ είναι και το κλειδί της υπόθεσης. Δεν θεωρείται απίθανο λοιπόν οι ΑΝΕΛ να απουσιάσουν από μια τυχόν τέτοια ψηφοφορία, στηρίζοντας έτσι εμμέσως τον κ. Τσίπρα.
Παπαχριστόπουλος και Ζουράρις
Στο Μέγαρο Μαξίμου, ωστόσο, συνυπολογίζουν και το γεγονός ότι, πέραν των 145 σίγουρων ψήφων του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει θετική ανταπόκριση και από άλλους εκπροσώπους του έθνους. Προσδοκούν επί παραδείγματι στήριξη από τον βουλευτή των ΑΝΕΛ Θανάση Παπαχριστόπουλο που ξεκαθάρισε ότι δεν θα ρίξει νερό στον μύλο της αντιπολίτευσης συμβάλλοντας στην πτώση της κυβέρνησης, καθώς επίσης και από τον Κώστα Ζουράρι που επίσης δεν συμφωνεί με τα σχέδια Καμμένου. Αρκετά πιθανή θεωρείται επίσης η στήριξη προς το κυβερνών κόμμα από την υπουργό Τουρισμού Έλενα Κουντουρά που τεχνηέντως δεν έχει ταχθεί κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ ψήφο εμπιστοσύνης κρίνεται ότι θα δώσει επίσης η νέα υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Κατερίνα Παπακώστα και ίσως ο ανεξάρτητος εθνοπατέρας Χάρης Θεοχάρης που φλερτάρει ωστόσο και με τη Νέα Δημοκρατία.
Το βέβαιο είναι ότι μετά την πρόσφατη έκτακτη συνάντηση Τσίπρα – Καμμένου στο Μέγαρο Μαξίμου επί της ουσίας επιμηκύνθηκε το χρονοδιάγραμμα κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών από την Ελληνική Βουλή τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο, οπότε μέχρι τότε πολλά μπορεί να έχουν συμβεί. Ο εναπομείνων χρόνος των έξι μηνών μέχρι τότε είναι τεράστιος από πολιτικής απόψεως και είναι βέβαιο ότι οι δύο εταίροι θα τα ξαναπούν αρκετές φορές.
του Γιώργου Σαρρή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο