Η διαδικασία πώλησης των μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ στην Τουρκία μπαίνει στην τελική ευθεία, ωστόσο, η Άγκυρα φαίνεται ακόμη να τηρεί προσεκτική στάση και η Ουάσιγκτον να στέλνει διττά μηνύματα.
Ρεπορτάζ του φιλοκυβερνητικού CNN Turk εξηγεί γιατί από χθες οι ΗΠΑ κάνουν δηλώσεις σχετικά με τη διαδικασία πώλησης F-16 στην Τουρκία και η Άγκυρα δίνει πιο προσεκτικά μηνύματα.
Η Τουρκία μπορεί να πάρει τελικά λιγότερα F-16
Ο λόγος για την επιφυλακτικότητα της Άγκυρας είναι ότι, παρόλο που η διαδικασία έχει προχωρήσει, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και μειώσεις στο τελικό πακέτο. Πρόκειται για ένα σχέδιο που εκτείνεται μέχρι το 2040 και από αυτή την άποψη, αναφέρεται ότι οι ανάγκες θα αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. Οι εργασίες διεξάγονται με στόχο το εγχώριο και εθνικό μαχητικό αεροσκάφος KAAN να εισέλθει στον κατάλογο το 2028. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το HURJET, η Τουρκία θέλει επίσης να αγοράσει Eurofighter. Επίσης, αυξάνεται και ο αριθμός των πυρομαχικών εγχώριας και εθνικής παραγωγής.
Για αυτό, οι τουρκικές Αρχές αφήνουν τις σαφείς δηλώσεις για τις επόμενες ημέρες, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Oι ΗΠΑ θέλουν να δεσμεύσουν την Άγκυρα
Σύμφωνα με το CNN Turk, οι ΗΠΑ έχουν δύο κύριους λόγους για τις πρωτοβουλίες τους σχετικά με τη συμφωνία. Πρώτον, θέλουν να εγγυηθούν το πακέτο των 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων που προσφέρεται στην Τουρκία. Το ποσό αυτό θα καθοριστεί όταν οριστικοποιηθεί ο κατάλογος των προϊόντων. Η Τουρκία μπορεί να αλλάξει τον κατάλογο και να προβεί σε μειώσεις, επηρεάζοντας το τελικό ποσό. Το τρέχον υπογεγραμμένο πακέτο περιλαμβάνει την αγορά 70 κιτ εκσυγχρονισμού, πυρομαχικών και 40 F-16. Τυχόν μειώσεις ή αλλαγές θα επηρεάσουν το τελικό κόστος.
Η τεχνική ομάδα της αμερικανικής εταιρείας Lockheed Martin επισκέφθηκε την Άγκυρα την περασμένη εβδομάδα, ενισχύοντας τις συζητήσεις και τις διαπραγματεύσεις.
Ο δεύτερος λόγος, σύμφωνα με το CNN Turk, για τις αμερικανικές πρωτοβουλίες είναι η αποστολή ενός σημαντικού μηνύματος. Οι ΗΠΑ θέλουν να δείξουν ότι μια νέα εποχή συνεργασίας με την Τουρκία έχει αρχίσει, με σκοπό να αντιμετωπιστούν από κοινού οι εντάσεις σε περιοχές όπως η Συρία, η Γάζα και η Ουκρανία. Η Τουρκία είναι ο εταίρος επίσης με τον οποίο μπορεί να συνεργαστεί η Τουρκία στην προσπάθειά της να επικεντρωθεί στην Κίνα και να αποσυρθεί από την περιοχή αυτή. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να εξηγήσουν ότι οι σχέσεις έχουν βελτιωθεί.
Πού θα παραχθούν τα F-16;
Εκτιμάται ότι η παραγωγή μπορεί να πραγματοποιηθεί και στην Turkish Aerospace Industries (TAI), αλλά μπορεί επίσης να είναι δυνατή η παραγωγή των F-16 στις ΗΠΑ λόγω των εντατικών εργασιών για το KAAN. Αυτά είναι ακόμη μεταξύ των θεμάτων που συζητούνται, αλλά η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μήνα και η Τουρκία αναμένεται να ξεκινήσει την αγορά καταθέτοντας την πρώτη δόση.
Συνοψίζοντας, οι επιστολές αποδοχής και προσφοράς έχουν υπογραφεί, αλλά η τελική διαμόρφωση του πακέτου μπορεί να αλλάξει. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα Ιουνίου, ενώ το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας ενδέχεται να προβεί σε δήλωση τις επόμενες ημέρες.
F-16: Δεν υπάρχουν όροι για Αιγαίο, λέει η Άγκυρα
Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ χαιρέτισε την Πέμπτη την υπογραφή επίσημης επιστολής από την Τουρκία που πιστοποιεί την πώληση ενός αμυντικού πακέτου, εκτιμώμενης αξίας 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που περιλαμβάνει 40 νέα μαχητικά αεροσκάφη F-16 Block 70, χαρακτηρίζοντάς το «ένα σημαντικό βήμα» στις συνομιλίες μεταξύ των δύο.
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, Μάθιου Μίλερ, δήλωσε: «Η Τουρκία υπέγραψε την επιστολή προσφοράς και αποδοχής για την αγορά των F-16. Η πώληση αυτή αποτελεί επένδυση στην ικανότητα κοινών επιχειρήσεων με το ΝΑΤΟ και θα υποστηρίξει τα συμφέροντα ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών, της Τουρκίας και της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να φτάσει η πώληση αυτή στην ολοκλήρωσή της».
Τα σχόλια του Στέιτ Ντιπάρτμεντ την Πέμπτη δείχνουν ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν στους όρους της αγοράς.
Η υπεύθυνη της τουρκικής φιλο-κυβερνητικής εφημερίδας Χουριέτ στην Άγκυρα, Χαντέ Φιράτ, και παρουσιάστρια της εκπομπής Νυχτερινή Όραση, που μεταδίδεται από το CNN Turk, γνωστή για τις υψηλές πηγές της εντός του προεδρικού μεγάρου, έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με την επιστολή.
«Η Τουρκία επεξεργάζεται τις τεχνικές λεπτομέρειες αυτής της επιστολής»
Αναφέροντας ότι η επιστολή περιείχε περισσότερο τεχνικά ζητήματα, ο Χαντέ Φιράτ έγραψε ότι "η Τουρκία έλαβε μια επιστολή. Πρόκειται για μια τεχνική επιστολή. Η επιστολή αυτή περιλαμβάνει λεπτομέρειες, όπως ο αριθμός, τα υλικά που χρησιμοποιούνται, ο τόπος παραγωγής τους και οι τιμές ανά μονάδα. Η Τουρκία έχει αποδεχθεί αυτή την επιστολή, αλλά δεν έχει φτάσει στη φάση της σύμβασης. Άλλο πράγμα η αποδοχή της επιστολής και άλλο το συμβόλαιο. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα όπως «δεν μπορεί να πετάξει πάνω από την Ελλάδα». Η επιστολή αποτελείται εξ ολοκλήρου από τεχνικές πτυχές. Η Τουρκία επεξεργάζεται τις τεχνικές λεπτομέρειες αυτής της επιστολής. Αναμένεται να σχολιάσει ορισμένα σημεία. Πιθανόν να γίνουν κάποιες διαπραγματεύσεις για το θέμα αυτό".
«Τα πράγματα έχουν έρθει τούμπα»
«Τα πράγματα έχουν γυρίσει τούμπα», σημειώνει η Φιράτ και προσθέτει «Η Τουρκία θέλει να αγοράσει F-16 και τώρα, παραδόξως, οι ΗΠΑ θέλουν να ολοκληρωθεί αυτό το συντομότερο δυνατό. Αυτό δείχνει και η δήλωση του Αμερικανού πρέσβη. Οι διαδοχικές δηλώσεις των ΗΠΑ δείχνουν επίσης αυτό. Αυτό αποτελεί επίσης έκπληξη για την Άγκυρα. Η Τουρκία θα καταβάλει την πρώτη δόση αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης. Οι αριθμοί δεν είναι ακόμη σαφείς. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. Η παράδοση αναμένεται να γίνει το 2028».
F-35 ακόμη στο τραπέζι
Το τουρκικό πράσινο φως στην επέκταση του ΝΑΤΟ τον Ιανουάριο λειτούργησε ως παγοθραυστικό μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον μετά από χρόνια έντασης, ωστόσο η Τουρκία εξακολουθεί να επιδιώκει την κοινή παραγωγή ορισμένων τμημάτων των F-16 και την επιστροφή των 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέθεσε για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35, προτού βγει από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών νέας γενιάς stealth το 2020.
Μαρία Ζαχαράκη
ΕΘΝΟΣ