Την υποχρέωση της Πολιτείας να διορθώσει βασικές αδυναμίες του συστήματος υγείας της χώρας μας, υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ομιλία που απηύθυνε σήμερα στο συνέδριο «ygeiamou 2024 – Το Σύστημα Υγείας και οι Προκλήσεις του Μέλλοντος» στο Ωδείο Αθηνών.
«Θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας ότι το σύστημα υγείας της χώρας μας προφανώς κουβαλάει πολλές παθογένειες. Ελλείψεις σε προσωπικό και υποδομές. Όταν συζητάμε για το μέλλον έχουμε υποχρέωση να διορθώσουμε βασικές αδυναμίες του συστήματος», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Μητσοτάκης συνομίλησε για την επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης και όσα αυτή αλλάζει στο πεδίο της Υγείας, από τη λειτουργία των νοσοκομείων μέχρι την ακρίβεια στη διάγνωση ασθενειών αλλά και στην εξατομικευμένη θεραπεία, με τους διαπρεπείς Έλληνες επιστήμονες του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), Κωνσταντίνο Δασκαλάκη και Μιχάλη Μπλέτσα, στην πρώτη θεματική ενότητα του 5ου συνεδρίου ygeiamou στο Ωδείο Αθηνών. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο δημοσιογράφος Μπάμπης Κούτρας.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, η AI είναι μία επανάσταση που θα τα αλλάξει όλα. Την βλέπουμε ως μία ευκαιρία για να μπορέσουμε να φθάσουμε και να ξεπεράσουμε ίσως άλλες χώρες που είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν νωρίτερα τα συστήματά τους. Ακόμη πως τεχνητή νοημοσύνη χωρίς δεδομένα δεν μπορεί να υπάρξει άρα ξεκινώντας από εφαρμογές όπως το myhealth.app και φθάνοντας σε έναν πλήρη φάκελο είναι πολύ σημαντικό να αυτοματοποιήσουμε διαδικασίες και εντός των νοσοκομείων ώστε να πάμε σε μία ψηφιακή ανταλλαγή πληροφοριών.
«Αυτό το οποίο με συναρπάζει είναι το επόμενο βήμα ως προς τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης ώστε να βοηθηθεί για παράδειγμα ο κάθε επιστήμονας να αναλύει τη δομή μιας πρωτεΐνης να κάνει σχετική έρευνα μέχρι τη χρήση εφαρμογών ΑΙ για να διαγνώσουμε τον καρκίνο του δέρματος. Δεν θα αντικαταστήσουμε το γιατρό αλλά η χρήση δεδομένων για να καταλήγουμε σε συμπεράσματα και παρατηρήσεις που δεν μπορούμε να κάνουμε διά γυμνού οφθαλμού, είναι σημαντική», τόνισε.
Σε ερώτηση για το τι μπορεί να προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στον τομέα της Υγείας, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης που είναι και πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα τόνισε ότι η χώρα μας μπορεί να καινοτομεί σε αυτόν τον τομέα, είναι έτοιμη και έχουμε την υποστήριξη που χρειαζόμαστε Η τεχνητή νοημοσύνη έχει κάνει άλματα την τελευταία δεκαετία και τα σημαντικότερα αφορούν το τύπο των δεδομένων που μπορεί να αναλύσει, τόνισε. Επεσήμανε πως δεν θεωρεί ότι η ΑΙ θα αντικαταστήσει τον γιατρό, τον ανθρώπινο παράγοντα.
«Όλοι μας αλληλεπιδρούμε με την τεχνητή νοημοσύνη. Την τελευταία δεκαετία η AI κατάφερε να ξεκλειδώσει το περιεχόμενο από τύπους δεδομένων που μέχρι πρότινος δεν μπορούσε, εικόνες, φυσική γλώσσα, μόρια,… Έτσι φτιάχνεται μια εικόνα για το πώς μπορούμε να φανταστούμε ότι η ΑΙ θα βοηθήσει την ιατρική.
Χρειάζεται να χτιστεί αξιοπιστία ειδικά για θέματα που αφορούν την υγεία των ασθενών. Για την ανάπτυξη των αντίστοιχων εργαλείων χρειαζόμαστε δεδομένα. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία και αφορά τη συλλογή δεδομένων.
Η Ελλάδα σχεδιάζει τον ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς και αυτό πρέπει να γίνει σωστά. Σε άλλα συστήματα οι πληροφορίες είναι κατακερματισμένες ενώ εμείς μπορούμε να τον φτιάξουμε με εναρμονισμένο τρόπο αλλά και να αναπτύξουμε συστήματα που θα μπορούν να υποστηρίξουν την έρευνα πάνω στα δεδομένα. Έτσι θα μπορέσουμε να γίνουμε ένα έθνος που καινοτομεί στον τομέα. Απαραίτητη θεωρώ τη χρήση δεδομένων γενετικής και μια άλλη ευκαιρία είναι να βελτιώσουμε τη λειτουργία των νοσοκομείων μας χωρίς να ξεχνάμε πως ο άνθρωπος έχει συναισθηματική νοημοσύνη που είναι σημαντική για την αλληλεπίδραση και τη θεραπεία των ασθενών», τόνισε.
Για την πρόληψη και πώς μπορεί να συμβάλλει η ΑΙ ο Μιχάλης Μπλέτσας, που είναι επίσης διοικητής της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, επεσήμανε ότι το 2019 τον είχε ρωτήσει ο υπουργός ψηφιακής διακυβέρνησης αν θα έκανε ένα έργο στην Ελλάδα ποιο θα ήταν αυτό, και του είχε απαντήσει τον ψηφιακό φάκελο υγείας γιατί είναι κάτι που μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη.
«Είναι λοιπόν ένα εργαλείο που έρχεται και κολλάει πολύ καλά με προγράμματα ας πούμε όπως το πρόγραμμα Φώφη Γεννηματά», ανέφερε, επισημαίνοντας πως «μπορεί λοιπόν γενικότερα να δημιουργηθούν μοντέλα που σου δίνουν ένα σκορ ρίσκου, που είναι πολύ χρήσιμο για την πρόληψη.
«Είναι κρίσιμο να έχουμε ένα εργαλείο που να μας δείχνει εξατομικευμένα ας πούμε πόσο συχνά μπορεί να γίνει μία εξέταση, γιατί είναι πιο αποτελεσματικό. Πρέπει να προσέξουμε την ασφάλεια των δεδομένων ενώ ταυτόχρονα πρέπει να κάνουμε τα δεδομένα που συλλέγουμε διαθέσιμα στους ερευνητές», πρόσθεσε.
Σχετικά με το τι μπορεί να μην πηγαίνει καλά και η υγεία είναι ένας τομέας που απασχολεί τους πολίτες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε: «Κατ’ αρχάς δεν έχω κρύψει ποτέ τις μεγάλες δυσκολίες και προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ΕΣΥ και την ανάγκη να γίνει ένα άλμα αλλά αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε δομικές παθογένειες του συστήματος υγείας και κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια να καλύψουμε το χαμένο έδαφος.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την υγεία. Ο περισσότερος κόσμος έχει ταυτίσει την υγεία με το νοσοκομείο. Αυτή η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την υγεία πολύ πιο ολιστικά, με την πρωτοβάθμια υγεία με τις προληπτικές εξετάσεις όπου σήμερα συντελείται μία επανάσταση, με βήματα που βοηθούν ακόμη και να αλλάξουμε συνήθειες για να έχουμε μια καλή ζωή στο μέλλον, συνέχισε και συμπλήρωσε πως είναι μια άλλη αντίληψη για το πώς βλέπουμε την υγεία συνολικά και εκεί η τεχνολογία μπορεί να μας βοηθήσει πάρα πολύ.
«Προφανώς και πρέπει να φτιάξουμε και φτιάχνουμε τα νοσοκομεία μας αλλά είναι σημαντικό να έχουμε και καλές εφαρμογές τηλεϊατρικής και είναι μια σημαντική προσθήκη στη λειτουργία του συστήματος υγείας. Η ΑΙ δεν θα μπορέσει ποτέ να κάνει αεροδιακομιδή, φάρμακα με drone μπορούμε να στέλνουμε όμως», είπε χαρακτηριστικά.
Όπως είπε δεν πρέπει να φοβόμαστε την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης και πρέπει να έχουμε δικλείδες ασφαλείας για την προστασία των δεδομένων. Τροφοδοτώντας με πιο πολλά δεδομένα τους αλγορίθμους μπορούμε να έχουμε καλύτερη πρόβλεψη.
Σχετικά με το πόσο κοντά είναι η Ελλάδα στο να εφαρμόσει την τεχνητή νοημοσύνη στο σύστημα υγείας ο κ. Δασκαλάκης απάντησε: Πιστεύω στη συμπληρωματικότητα ΑΙ και γιατρού, ή συστήματος υγείας. Το να παράγεις μια διάγνωση είναι ένα δύσκολο έργο αλλά το να επιβεβαιώσεις μια διάγνωση είναι πιο εύκολο. Αν είναι εύκολο ο άνθρωπος να επιβεβαιώσει το αποτέλεσμα ενός αλγορίθμου, το οποίο αποτέλεσμα θα ήταν χρονοβόρο και δύσκολο να το παράγει, είναι χρήσιμο. Αυτός είναι ο τρόπος που η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει αλλά ό,τι και να φτιάξουμε η κλινική μελέτη είναι απαραίτητη».
Για την πιθανότητα να διαταραχθεί η σχέση ασθενούς – γιατρού, ο κ. Μπλέτσας επεσήμανε ότι σήμερα βασιζόμαστε στην υπολογιστική στατιστική και δεν μπορούμε να βγάλουμε τον άνθρωπο από τη διαδικασία και αυτή είναι μια βασική αρχή. Γενικότερα σχολίασε πως πρέπει ο ασθενής να ξέρει να ξεχωρίσει την πληροφορία από το θόρυβο και αυτό είναι κάτι για το οποίο απαιτείται ενημέρωση.
Κληθείς να σχολιάσει το brain drain στο brain gain, ο πρωθυπουργός τόνισε: «Κατ’ αρχάς βλέπετε δύο διακεκριμένους επιστήμονες που παρέχουν τις υπηρεσίες τους στην πατρίδα. Αυτή τη στιγμή τα δεδομένα δείχνουν ότι έχουμε αρχίσει να έχουμε μία αναστροφή του brain drain. Πολλές εταιρείες μεγάλοι εργοδότες που προσλαμβάνουν Έλληνες ή δραστηριοποιούνται στη χώρα μας λαμβάνουν βιογραφικά από επιστήμονες που θέλουν να γυρίσουν στη χώρα μας».
«Δημιουργείται ένα πλαίσιο που δεν έχει να κάνει μόνο με τις απολαβές αλλά και με την πεποίθηση ότι η χώρα κινείται προς στην καλή κατεύθυνση», είπε χαρακτηριστικά και μίλησε για την ανάγκη και στα πανεπιστήμια να δοθεί έμφαση σε τομείς που αφορούν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας.
Ως προς τις προτεραιότητες για τη χώρα μας της ΑΙ ο κ. Δασκαλάκης επεσήμανε πως η Επιτροπή της οποίας είναι επικεφαλής έχει οργανωθεί και αναζητά τομείς του δημοσίου και πού υπάρχουν ευκαιρίες ανάπτυξης Κάποιες προτεραιότητες: οριζόντια πρόταση που κάνει η επιτροπή μας έχει να κάνει με τη χαρτογράφηση, συλλογή δεδομένων αλλά και τη διαχείρισή τους. Επενδύουμε επίσης στο ότι η χρήση της ΑΙ πρέπει να γίνεται με ηθικό τρόπο.
Αναφερόμενος στα προσωπικά δεδομένα, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη συνέχεια στην ΑΙ Act που όπως είπε αποτελεί ένα πεδίο έντονης διαβούλευσης στην Ευρώπη στο οποίο η χώρα μας θέλει να συμμετέχει ενεργά ώστε να προστατευθούμε από τις αρνητικές επιπτώσεις, από τη λεγόμενη σκοτεινή πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης.
Η χώρα μας προσέρχεται με συγκεκριμένη θέση και για το τι συμφέρει εμάς στην Ελλάδα αλλά και τι είναι σημαντικό για την Ευρώπη.
Θα είναι μία συζήτηση που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, θα μας απασχολήσουν την επόμενη μέρα κι επειδή έχουμε ευρωεκλογές ας μη σκεφτόμαστε τη μικρή πολιτική κουζίνα αλλά τις μεγάλες προκλήσεις και πώς θέλουμε η Ελλάδα να τοποθετηθεί απέναντι σε αυτές, τόνισε.
«Η Ευρώπη προσπαθεί να βρει μία ισορροπία με την Τεχνητή Νοημοσύνη και με την σκοτεινή πλευρά της, η οποία υφίσταται», είπε και αναφέρθηκε στους διαφορετικούς δρόμους που ακολούθησαν Κίνα και ΗΠΑ από την ΕΕ αναφορικά με το GDPR. «Η Ελλάδα δεν προσέρχεται στις συζητήσεις μόνο με το τι αφορά στη χώρα μας αλλά συνδιαμορφώνει προτάσεις. Θυμίζω το Ψηφιακό Πιστοποιητικό που ήταν μία ελληνική πρόταση και υιοθετήθηκε», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Όπως είπε, «πρέπει να δούμε τις επιπτώσεις της επαφής των παιδιών και των εφήβων με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχει σύνδεσή τους με την ψυχική υγεία, πρέπει να το δούμε αυτό. Θα πρέπει να παρέμβουμε στην καρδιά του αλγορίθμου και το πώς αντιμετωπίζουν αυτές οι πλατφόρμες τα ίδια τα παιδιά».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Μπλέτσας τόνισε ότι αν έπρεπε να κάνει μια παρέμβαση, «δε θα έκανα ούτε ιατρική σχολή ούτε ηλεκτρολόγους θα έκανα, αλλά θα πρόσεχα περισσότερο το Λύκειο για να ξαναγίνει μια ουσιαστική εκπαιδευτική βαθμίδα κι όχι απλώς ένα εξεταστικό κέντρο για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο που είναι αυτή τη στιγμή». Πρόσθεσε επίσης πως δεν πρέπει να μπερδεύουμε το σύστημα υγείας με τις ιατρικές δυνατότητες, κάνοντας ουσιαστικά τη σύγκριση του συστήματος υγείας στην Ελλάδα με εκείνο των ΗΠΑ τουλάχιστον σε επίπεδο πρόληψης.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε στη συνέχεια πως δεν γνωρίζει κανείς το μυστικό της μακροζωίας αλλά υπάρχουν πέντε πράγματα που αν τα κάνει θα ζήσει τουλάχιστον 15-18 χρόνια περισσότερο: να μην καπνίζει, να πίνει λίγο και καλύτερα κρασί κι όχι εισαγόμενο ουίσκι, να αθλείται, να προσέχει το βάρος και τη διατροφή του.
Τι είπε για τις ευρωεκλογές
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο γιατί ψηφίζουμε στις ευρωεκλογές τονίζοντας ότι ψηφίζουμε για να είναι ισχυρή η χώρα στο Ευρωκοινοβούλιο και σε όλους τους άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Έχουν όμως και μία εθνική διάσταση και σηκώνουμε το γάντι της αντιπολίτευσης. «Μην μπλέκουμε την σταθερότητα με την στασιμότητα. Η σταθερότητα είναι προϋπόθεση για μεγάλες αλλαγές. Το σύνθημά μας είναι σταθερά «πιο κοντά στην Ευρώπη» και υπάρχουν τομείς που μπορούμε να ξεπεράσουμε την Ευρώπη», τόνισε.
Απαντώντας σε σχόλια των επιστημόνων τόνισε ότι πολλοί πολέμησαν την επιστολική ψήφο αλλά τώρα δικαιώνεται αυτή η θεσμική πρωτοβουλία της κυβέρνησης και το επόμενο βήμα είναι να θεσμοθετηθεί η επιστολική ψήφος για τους εκτός Ελλάδος πολίτες και στις εθνικές εκλογές.
