ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ένα από τα πάγια λάθη στα οποία σταθερά υποπίπτει η ελληνική Κοινή Γνώμη είναι η απόπειρα γενικευμένης κατηγοριοποίησης των Ελληνοαμερικανών - δηλαδή των Αμερικανών ελληνικής καταγωγής ή εχόντων διπλή υπηκοότητα με δικαίωμα ψήφου στις ΗΠΑ - όσον αφορά στην κυρίαρχη πολιτική τους τοποθέτηση ενόψει των επερχόμενων προεδρικών εκλογών. Πρόκειται για μια τάση η οποία προϋπήρχε, αλλά εντάθηκε περισσότερο, ιδίως μετά την εμφάνιση της αμφιλεγόμενης προσωπικότητας του Ντόναλντ Τραμπ και την κοινωνικοπολιτική πόλωση που παρατηρήθηκε μετά το 2016.
Τόσο κατά τη διάρκεια των αμέσως προηγούμενων προεκλογικών περιόδων, όσο και της παρούσης, εμφανίστηκαν άτυπες οργανώσεις Ελληνοαμερικανών που στήριζαν είτε τον Ντόναλντ Τραμπ, είτε τον εκάστοτε αντίπαλό του, δηλαδή τη Χίλαρυ Κλίντον, τον Τζο Μπάιντεν και - σήμερα - την Κάμαλα Χάρις.
Πρόσφατα, μια ομάδα 78 Ελληνοαμερικανών προχώρησε σε μια ολοσέλιδη πληρωμένη καταχώρηση σε προηγούμενο κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας New York Times, εκφράζοντας την υποστήριξή της στην Κάμαλα Χάρις.
1/9 WE ARE PROUD MEMBERS OF AN American community with a strong and distinctive cultural heritage of democracy. We believe our collective voice matters to preserve and advance the ideals that strengthen our community and country. pic.twitter.com/mMkBQkmfPI
— Greek Americans for Harris-Walz (@GRE4Democracy) October 23, 2024
Στον κατάλογο των υπογραφόντων περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων - εκτός από εκλεγμένους ή υποψήφιους του Δημοκρατικού Κόμματος - αστέρες του Χόλιγουντ, όπως η Νία Βαρντάλος, ο Τζον Στάμος, η Ρίτα Ουίλσον και ο πολιτογραφημένος σύζυγός της, Τομ Χανκς, επιχειρηματίες όπως ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Paramount Pictures, Τζιμ Γιαννόπουλος, ο Άγγελος Τσακόπουλος και ο Ντένις Μέχιελ, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Νικόλαος Γκατζονιάννης, ο δικηγόρος Γεώργιος Τσουγκαράκης και ο ακτιβιστής Έντυ Ζεμενίδης. Εκτός από τους “78”, ένας από τους σημαντικούς δωρητές του Δημοκρατικού Κόμματος είναι ο γεννημένος στην Εύβοια, μεγιστάνας της αγοράς ακινήτων Τζορτζ Μάρκους, ο οποίος, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του CNN, προσέφερε επταψήφιο νούμερο για την εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις, έχοντας στηρίξει κατά το παρελθόν τόσο τον Μπαράκ Ομπάμα όσο και τον Τζο Μπάιντεν. Επιπλέον, πίσω στο 2019, μεταξύ των δωρητών της - αποτυχημένης - καμπάνιας της Κάμαλα Χάρις για το τότε χρίσμα του υποψηφίου προέδρου ήταν ο γνωστός επιχειρηματίας Ντιν Μητρόπουλος.
Στην αντίπερα όχθη, από γνωστά πρόσωπα της ελληνοαμερικανικής ομογένειας, υποστηρικτής - και επί χρόνια γνώριμος - του Ντόναλντ Τραμπ είναι ο Ελληνομερικανός δισεκατομμυριούχος Τζον Κατσιματίδης και ο επίσης ισχυρός επιχειρηματίας Μιχάλης Ψαρός, ενώ στην πρόσφατη εκδήλωση των “Ελλήνων για τον Τραμπ” στην Φιλαδέλφεια είχε παραβρεθεί ο ιατρός - ακτινολόγος Δρ. Αντώνιος Λυμπεράκης, ο οποίος είναι πρόεδρος του Τάγματος “Άγιος Ανδρέας” των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και ο Δημήτρης Λογοθέτης, για χρόνια στέλεχος της Ernst & Young και εμπλεκόμενους με διάφορους οργανισμούς που συνδέονται με την ομογένεια, όπως η Ηγεσία των 100 στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής και το Εθνικό Ελληνικό Μουσείο στο Σικάγο.
Στον κατάλογο των γνωστών ομογενών που στηρίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ - ο οποίος ασφαλώς περιλαμβάνει λιγότερα σε αριθμό "λαμπερά ονόματα" - είναι ο Άλεκ Σκαρλάτος, ένας από τους ήρωες της αμαξοστοιχίας στο Παρίσι το 2015, ο οποίος - σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι των καιρών - είχε παρασημοφορηθεί από τον Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο. Μάλιστα, το 2020 είχε κατέλθει υποψήφιος Βουλευτής - χωρίς επιτυχία - στην 4η Περιφέρεια του Όρεγκον.
Αξίζει δε να αναφερθεί πως η μοναδική ημερήσια ελληνοαμερικανική εφημερίδα, “Εθνικός Κήρυκας”, δημοσίευσε πρόσφατα δήλωση στήριξης (endorsement) στο πρόσωπο της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις.
Οι καμπάνιες και οι μειονότητες
Σε μια ανέκαθεν πολυπολιτισμική κοινωνία, όπως είναι αυτή των ΗΠΑ, και με ένα εκλογικό σύστημα όπου ο συσχετισμός δυνάμεων σε συγκεκριμένες αμφίρροπες Πολιτείες μπορεί να κρίνει τη μάχη για λίγες μόνο ψήφους, οι εκστρατείες των υποψηφίων είναι υποχρεωμένες να κατηγοριοποιήσουν το μήνυμά τους και να “διεισδύσουν” σε εθνικές, φυλετικές ή κοινωνικές μειονότητες που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν συγκεκριμένες τάσεις. Δηλαδή να επιχειρήσουν μια επιπλέον ταύτιση που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά.
Σε πρόσφατη διαδικτυακή διάσκεψη (webinar) για τους Ελληνοαμερικανούς, η καμπάνια της Κάμαλα Χάρις επιστράτευσε τη Βουλευτή Ντίνα Τάιτους, την αντικυβερνήτη Καλιφόρνια Ελένη Τσακοπούλου - Κουναλάκη και τη συμπρόεδρο της οικονομικής εκστρατείας της υποψηφίας προέδρου, Κρίστιν Μπερτολίνα - Φάουστ, προκειμένου, με βάση την ελληνική τους καταγωγή, να απευθυνθούν σε ψηφοφόρους που προέρχονται από την ομογένεια.
“Μιλήστε με τους Ρεπουμπλικανούς Έλληνες φίλους σας στην εκκλησία σας και εξηγήστε τους πως αυτές οι εκλογές δεν είναι για τους φόρους - όπου ασφαλώς θα πάμε περίφημα - αλλά για τη διαφύλαξη της Δημοκρατίας”, ήταν ένα μέρος του μηνύματος της κ. Φάουστ.
Από την πλευρά του, ο νεαρός Ελληνοαμερικανός Χρήστος Μαραφάτσος, ο οποίος ήδη από το 2016 ηγείται της άτυπης οργάνωσης “Έλληνες για τον Τραμπ” ως μέλος ενός ευρύτερου κύκλου εκλογικών συμβούλων της εκστρατείας, διοργάνωσε πρόσφατα εκδηλώσεις που απευθύνονταν στην ελληνική ομογένεια, με κεντρικό προσκεκλημένο το δεξί χέρι του πρώην προέδρου - και κατά πολλούς βασικό υποψήφιο για την ηγεσία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εάν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο - Πρέσβη Ρίτσαρντ Γκέρνελ.
NDCTrump welcomes Christos G. Marafatsos "Greek Americans for Trump"@OMAROSA @CLewandowski_ @MichaelCohen212 pic.twitter.com/AEvuRIwYeb
— NDC Trump (@NDCTrump) May 5, 2016
“Οι Ελληνοαμερικανοί υποστηρίζουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία τον Τραμπ επειδή οι πολιτικές του ευθυγραμμίζονται με τις πιο σημαντικές αξίες για την κοινότητά μας: θρησκευτική ελευθερία, εθνική ασφάλεια και υποστήριξη για τις μικρές επιχειρήσεις. Οι εσωτερικές μας δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 75% των Ελληνοαμερικανών υποστηρίζει τον Τραμπ”, δήλωσε ο Μαραφάτσος.
Μια διαφορετική προσέγγιση έχει το γκρουπ “Έλληνες για την Χάρις” - το οποίο δεν έχει σχέση με την κίνηση που συνυπέγραψε την ανακοίνωση στους New York Times - με τον ιδρυτή του, Χάρυ Ζήκα, να τονίζει πως οι Έλληνες ταυτίζονται με τη νυν αντιπρόεδρο προκειμένου να διαφυλάξουν ιδανικά όπως η δημοκρατία και η ελευθερία.
“Με περισσότερα από 8.000 αφοσιωμένα μέλη, η ομάδα μας αναγνωρίζει την κρίσιμη σημασία της ευθυγράμμισης με τους ηγέτες που ενσαρκώνουν τα ελληνικά ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της ανεξαρτησίας και που θα αγωνιστούν απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ για να διατηρήσουν αυτά τα ιδανικά και να ΝΙΚΗΣΟΥΝ!”, είχε αναφέρει ο Χάρυ Ζήκας.
Τελικά πού ανήκουν οι Ελληνοαμερικανοί;
Η απάντηση δίνεται από το συμπέρασμα των δεδομένων που παρατέθηκαν παραπάνω: Η συντριπτική πλειονότητα των Ελληνοαμερικανών ανήκει εκεί που τοποθετείται στο πλαίσιο των τάσεων στην αμερικανική κοινωνία και λιγότερο λόγω της εθνικής της καταγωγής. Για παράδειγμα, η Βαρντάλος, ο Στάμος και η Ουίλσον ανήκουν στον χώρο των Τεχνών και του Χόλιγουντ, που ούτως ή άλλως κινείται με μεγαλύτερη συμπάθεια προς το Δημοκρατικό Κόμμα και, σε κάθε περίπτωση, ως επί το πλείστον αντίθετα με την ατζέντα του Τραμπ. Ο Τζορτζ Μάρκους, ο Τζον Κατσιματίδης και άλλοι μεγάλοι επιχειρηματίες έχουν τους δικούς τους λόγους - και ασφαλώς τη δική τους πολιτική άποψη - για να υποστηρίξουν τον έναν ή τον άλλον υποψήφιο. Ο Χάρυ Ζήκας και ο Χρήστος Μαραφάτσος θα μπορούσαν να ανήκουν στον ίδιο εθνοτοπικό σύλλογο ή να εκκλησιάζονται στην ίδια ελληνορθόδοξοι ενορία αλλά να διαμορφώνουν διαφορετική άποψη με βάση τις δικές τους προσλαμβάνουσες στην κοινωνία που ζουν. Ο Ντένις Μέχιελ και ο Μιχάλης Ψαρός έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους σε σκοπούς όπως η ανοικοδόμηση του Εθνικού Προσκυνήματος του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πολιτικά συμφωνούν.
Στα λανθασμένα στερεότυπα περιλαμβάνεται η άποψη στην Ελλάδα πως ο “Ελληνοαμερικανός της Αστόρια” (σ.σ. όπου "Αστόρια" ας βάλουμε οποιαδήποτε περιοχή σε οποιαδήποτε Πολιτεία που υπάρχει παραδοσιακή συγκέντρωση Ελληνοαμερικανών της προηγούμενης γενιάς) υποστηρίζει απαραίτητα τον Ντόναλντ Τραμπ. Ακόμη κι αν αυτό ισχύει, έχει περισσότερο σχέση με το πώς ορίζουν οι ίδιοι το συμφέρον τους σε ατομικό επίπεδο παρά απαραίτητα με μια ελληνικής προέλευσης δεξιόστροφη πολιτική τάση, η οποία παρατηρείτο σε μεταναστευτικά κύματα προηγούμενων δεκαετιών: Ο “Ελληνοαμερικανός της Αστόρια” και της κάθε Αστόρια, εάν μιλάμε για παλαιότερο μετανάστη που στέριωσε στις ΗΠΑ, έχει πολλές πιθανότητες να ανήκει σε μια κατηγορία Αμερικανών μικρομεσαίων/μεσαίων επιχειρηματιών που δίνει βάση στα θέματα που προωθεί η ατζέντα του Τραμπ, δηλαδή χαμηλότεροι φόροι και δημόσια ασφάλεια, εκφράζοντας επίσης επιθυμία για ισχυρότερη αστυνόμευση. Η συγκεκριμένη κατηγορία ενδέχεται λοιπόν να στηρίζει ένθερμα Τραμπ, είτε είναι ελληνικής καταγωγής, είτε ιταλικής κ.ό.κ. Οι επόμενες - αμερικανογεννημένες - γενιές, με σημαντικό ποσοστό ανώτερης εκπαίδευσης και σαφώς μεγαλύτερη τριβή με το ακαδημαϊκό κομμάτι και σύγχρονα θέματα συζήτησης, ενδεχομένως να διαφοροποιηθούν, αναλόγως τις δικές τους προτεραιότητες.
Ως συνέπεια αυτού - και σε μια έντονη περίοδο πόλωσης - ένα ποσοστό βγάζει την Ελλάδα από το κάδρο των προτεραιοτήτων. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί Ελληνοαμερικανοί ψηφοφόροι του Δημοκρατικού Κόμματος που θα χαίρονταν πολύ εάν, σε μια πλήρη ανατροπή των προγνωστικών, η Ρεπουμπλικανή Βουλευτής της 11ης Περιφέρειας της Νέας Υόρκης, Νικόλ Μαλλιωτάκη, αποτύγχανε να επανεκλεγεί το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου.
Ποια είναι ακριβώς η κ. Μαλλιωτάκη; Μια σταθερή σύμμαχος των ελληνικών θεμάτων στο Κογκρέσσο, που συνυπογράφει ή προωθεί η ίδια οποιαδήποτε παρέμβαση εναντίον της Τουρκίας και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ελληνοτουρκικά ή περιφερειακά θέματα στην Ομοσπονδιακή Βουλή. Παράλληλα, όμως, δεν παύει να είναι μια πιστή σύμμαχος του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία μάλιστα είχε αμφισβητήσει εμπράκτως το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020, ακόμη και ώρες μετά τα ντροπιαστικά γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου. Για τους προαναφερόμενος ψηφοφόρους, η Νικόλ Μαλλιωτάκη, αν και Ελληνοαμερικανίδα, είναι πρωτίστως μια επιπλέον μονάδα στη νομοθετική φαρέτρα της τραμπικής ατζέντας και αυτό είναι που μετράει περισσότερο.
Στον αντίποδα, πριν από δυο χρόνια στην Πενσυλβάνια, γνωρίζουμε ότι υπήρχαν Ελληνοαμερικανοί Ρεπουμπλικανοί που στήριξαν και ψήφισαν την υποψηφιότητα του Δρα. Μεχμέτ Οζ στην Γερουσία, ο οποίος είχε τις ευλογίες του Ντόναλντ Τραμπ. Τι ήταν αυτός ο Δρ. Μεχμέτ Οζ; Ένας Τούρκος υπήκοος, εκλεκτός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που θα αποτελούσε δεδομένα μια στεντόρεια φωνή για την Άγκυρα εντός των τειχών του Κογκρέσσου.
Αλλά ποιος νοιαζόταν για κάτι τέτοιο,όταν διακυβευόταν ψήφο - ψήφο η επανάκτηση της Γερουσίας από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα; Εν τέλει, για καλή μας τύχη, ο αμφιλεγόμενος Δημοκρατικός Τζον Φέτερμαν διέψευσε την εις βάρος του προεκλογική εικόνα και έκλεισε τον δρόμο του Δρα. Οζ προς το Καπιτώλιο.
Στην μέση του δρόμου, βρίσκεται το ελληνοαμερικανικό λόμπυ, μέλη οργανώσεων και ενδιαφερόμενοι για τα ελληνοαμερικανικά θέματα: Στο εστιατόριο “Διόνυσος” στην Αστόρια, το οποίο συνδέεται με την οργάνωση του “Παγκυπρίου”, ο πρόεδρος Φίλιπ Κρίστοφερ, μαζί με στελέχη της ΑΧΕΠΑ και άλλων οργανώσεων, έχουν υποδεχτεί από το νυν πρόεδρο Τζο Μπάιντεν - την περίοδο που ήταν Γερουσιαστής - τον φιλέλληνα πρώην Γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ, τον ομογενή Βουλευτή Κρις Πάππας και τον επίσης Δημοκρατικό αντιπρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Γκρέγκορυ Μικς μέχρι Ρεπουμπλικανούς όπως η αναφερόμενη Νικόλ Μαλλιωτάκη, διοργανώνοντας εκδηλώσεις δωρεών για την προεκλογική τους εκστρατεία.
“Δεν είμαστε ούτε Δημοκρατικοί, ούτε Ρεπουμπλικανοί εδώ. Προτεραιότητά μας είναι η Ελλάδα και η Κύπρος”, δηλώνει πάντα στις εισαγωγικές ομιλίες του ο κ. Κρίστοφερ, με τους συμμετέχοντες - ανεξάρτητα ποιον θα προτιμήσουν για Πρόεδρο την 5η Νοεμβρίου - σε κάποιες βουλευτικές περιφέρειες ανά την χώρα θα στηρίζουν διαφορετικής κομματικής προέλευσης υποψηφίους.
Διότι ουδείς μπορεί πραγματικά να είναι απολύτως σίγουρος πώς σκέφτεται ένας Έλληνας...