Μια πρωτοφανής κλιμάκωση στην αμερικανική πίεση προς το Καράκας
σημειώθηκε τα τελευταία 24ωρα, μετά την κατάσχεση από τις ΗΠΑ ενός
δεξαμενόπλοιου που μετέφερε αργό πετρέλαιο. Εξέλιξη που προκαλεί ανησυχία στη
διεθνή ναυτιλιακή αγορά και θέτει σε κίνδυνο δεκάδες ακόμη πλοία που
δραστηριοποιούνται στη Βενεζουέλα υπό καθεστώς κυρώσεων.
Περισσότερα από 30 δεξαμενόπλοια που έχουν τεθεί υπό αμερικανικές κυρώσεις και
πραγματοποιούν μεταφορές πετρελαίου στη Βενεζουέλα ενδέχεται πλέον να βρεθούν
αντιμέτωπα με τιμωρητικά μέτρα από την Ουάσιγκτον, σύμφωνα με ναυτιλιακά
δεδομένα, μετά την κατάσχεση του τάνκερ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι αμερικανικές
δυνάμεις κατέσχεσαν ένα πετρελαιοφόρο κοντά στις ακτές της Βενεζουέλας,
κάνοντας λόγο για μια σημαντική κλιμάκωση στην εκστρατεία πίεσης προς τον
Νικολάς Μαδούρο και την εξαρτώμενη από το πετρέλαιο οικονομία της χώρας.
Το ρεσάλτο στο τάνκερ
Επρόκειτο για την πρώτη κατάσχεση φορτίου πετρελαίου από τη Βενεζουέλα, η
οποία βρίσκεται υπό αμερικανικές κυρώσεις από το 2019, και για την πρώτη
γνωστή ενέργεια της κυβέρνησης Τραμπ κατά τάνκερ που σχετίζεται με το Καράκας
μετά τη μεγάλη στρατιωτική ανάπτυξη στην περιοχή.
Το δεξαμενόπλοιο είχε ήδη τεθεί υπό κυρώσεις των ΗΠΑ «λόγω της εμπλοκής του σε
παράνομο δίκτυο μεταφοράς πετρελαίου που υποστηρίζει ξένες τρομοκρατικές
οργανώσεις», όπως έγραψε στο X το βράδυ της Τετάρτης η υπουργός Δικαιοσύνης,
Πάμ Μπόντι. Α
Ανέβασε μάλιστα και βίντεο που δείχνει Αμερικανούς στρατιώτες να πηδούν από
ελικόπτερα και να ερευνούν το μεγάλο πλοίο πεζοί.
Νωρίτερα την ίδια ημέρα, ο Τραμπ είχε περιγράψει το πλοίο ως «πολύ μεγάλο» και
«το μεγαλύτερο που έχει κατασχεθεί ποτέ, στην πραγματικότητα».
«Και άλλα πράγματα συμβαίνουν», πρόσθεσε, μιλώντας σε συζήτηση με
επιχειρηματίες στον Λευκό Οίκο. «Θα τα δείτε αργότερα και θα τα συζητάτε με
κάποιους άλλους ανθρώπους».
Δεν έδωσε επιπλέον λεπτομέρειες για την κατάσχεση, το πλοίο ή τον προορισμό
του. «Υποθέτω ότι θα κρατήσουμε το πετρέλαιο», είπε.
Οι ΗΠΑ «θέλουν το πετρέλαιο» της Βενεζουέλας
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών της
Βενεζουέλας, Ιβάν Γκιλ, με δήλωση που ανάρτησε στο Instagram, ανέφερε ότι το
Καράκας «καταγγέλλει και απορρίπτει έντονα αυτό που συνιστά κατάφωρη κλοπή και
πράξη διεθνούς πειρατείας».
«Οι πραγματικοί λόγοι για την παρατεταμένη επίθεση κατά της Βενεζουέλας
αποκαλύφθηκαν επιτέλους», είπε.
«Δεν είναι η μετανάστευση. Δεν είναι η διακίνηση ναρκωτικών. Δεν είναι η
δημοκρατία. Ήταν πάντα οι φυσικοί μας πόροι». Στόχος του Τραμπ, πρόσθεσε,
«ήταν πάντα να πάρει το βενεζουελανό πετρέλαιο χωρίς να πληρώσει τίποτα σε
αντάλλαγμα».
Η κατάσχεση αυτή προσθέτει μια νέα τακτική στη στρατιωτική εκστρατεία μηνών
των ΗΠΑ στα ύδατα κοντά στη Βενεζουέλα. Από τον Σεπτέμβριο, οι αμερικανικές
δυνάμεις έχουν εξαπολύσει επιθέσεις σε πάνω από 20 ταχύπλοα που –όπως
υποστηρίζου – μετέφεραν ναρκωτικά προς τις ΗΠΑ, με τις επιθέσεις να έχουν
προκαλέσει τουλάχιστον 87 θανάτους.
Συναγερμός στη ναυτιλία
Η ενέργεια των ΗΠΑ, την ώρα που ο Τραμπ εντείνει την πίεση προς την κυβέρνηση
Μαδούρο, έχει θέσει σε συναγερμό πολλούς πλοιοκτήτες, διαχειριστές και
ναυτιλιακές εταιρείες, οι οποίοι πλέον εξετάζουν αν θα αποπλεύσουν από
βενεζουελανές θάλασσες τις επόμενες ημέρες, όπως αναφέρουν ναυτιλιακές πηγές.
Η στοχοποίηση φορτίων βενεζουελανής προέλευσης αναμένεται να προκαλέσει
βραχυπρόθεσμες καθυστερήσεις στις εξαγωγές και να αποθαρρύνει ορισμένους
πλοιοκτήτες, σύμφωνα με αναλυτές.
Μέχρι τώρα, η Ουάσιγκτον δεν είχε παρέμβει στις εξαγωγές πετρελαίου της
Βενεζουέλας, οι οποίες γίνονταν μέσω μεσαζόντων και τρίτων πλοίων.
Σκιώδης στόλος
Το κατασχεθέν υπερδεξαμενόπλοιο, που ταυτοποιήθηκε ως «Skipper», ανήκει σε
έναν «σκιώδη στόλο» που μεταφέρει πετρέλαιο υπό καθεστώς κυρώσεων προς τους
μεγαλύτερους προορισμούς του. Τα πλοία αυτά συχνά απενεργοποιούν τα σήματά
τους ή αποκρύπτουν την τοποθεσία τους.
Τέτοια τάνκερ χρησιμοποιούνται ολοένα και πιο συχνά από εμπόρους που διακινούν
βενεζουελανό πετρέλαιο από τότε που η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις στη χώρα του
ΟΠΕΚ (Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών).
Παλαιότερες κυρώσεις σε πλοία ή ροές πετρελαίου που σχετίζονται με τη
Βενεζουέλα έχουν οδηγήσει δεξαμενόπλοια να παραμένουν επί εβδομάδες ή και
μήνες φορτωμένα, σε αναμονή αναχώρησης για να αποφύγουν διενέξεις.
Την Τετάρτη, περισσότερα από 80 πλοία είτε ήταν φορτωμένα είτε περίμεναν να
φορτώσουν σε ύδατα της Βενεζουέλας ή κοντά στις ακτές, συμπεριλαμβανομένων άνω
των 30 που βρίσκονται υπό αμερικανικές κυρώσεις, σύμφωνα με δεδομένα του
TankerTrackers.com
Ο παγκόσμιος «σκιώδης στόλος» αριθμεί 1.423 δεξαμενόπλοια, εκ των οποίων τα
921 υπόκεινται σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία ή την ΕΕ, σύμφωνα με
ανάλυση της Lloyd’s List Intelligence.
Πρόκειται συνήθως για γερασμένα πλοία, με αδιαφανές ιδιοκτησιακό καθεστώς και
χωρίς ασφαλιστική κάλυψη που απαιτούν οι διεθνείς προδιαγραφές και πολλά
λιμάνια.
Τα πλοία αυτά μεταφέρουν κυρίως πετρέλαιο υπό κυρώσεις από Ρωσία, Ιράν και
Βενεζουέλα προς ασιατικούς προορισμούς. Πολλά έχουν πραγματοποιήσει ξεχωριστά
ταξίδια μεταφέροντας εναλλάξ ιρανικό, βενεζουελανό ή ρωσικό πετρέλαιο.
Στην περίπτωση της Βενεζουέλας, τα πλοία φορτώνουν σε λιμάνια της κρατικής
PDVSA υπό ψεύτικα ονόματα, σύμφωνα με ναυτιλιακά και εταιρικά στοιχεία.
Συνήθως αποκρύπτουν τη θέση τους μέχρι πολύ μετά την αναχώρηση, ενώ διασχίζουν
τον Ατλαντικό με προορισμό τη Μαλαισία ή την Κίνα.
Σε ένδειξη της αποτελεσματικότητας της δραστηριότητας του «σκιώδη στόλου», οι
εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας αυξήθηκαν πάνω από 900.000 βαρέλια την
ημέρα τον Νοέμβριο, ενώ οι εισαγωγές νάφθα (ενδιάμεσο προϊόν διύλισης του
πετρελαίου) διπλασιάστηκαν σε 167.000 βαρέλια ημερησίως, αυξάνοντας τα
διαθέσιμα αποθέματα για τις επόμενες εβδομάδες.
Η Βενεζουέλα και το Ιράν έχουν επίσης συνεργαστεί στο παρελθόν στη χρήση των
στόλων τους.
